تحلیل انتقادی گفتمان‌مدار براساس الگوی ون لیوون داستان حضرت موسی در سوره طه به عنوان نمونه

الگوی جامعه‌شناختی‌معنایی ون لیوون از جمله رویکردها و شاخه‌های جدید تحلیل گفتمان انتقادی می‌باشد که با شناسایی لایه‌های پنهان متن و واکاوی کنشگران اجتماعی آن، منتقد را قادر به کشف لایه‌های زیرین گفتمان موجود می‌کند. در همین راستا داستان حضرت موسی(ع) پربسامدترین داستان در قرآن کریم می‌باشد که از جهت دارابودن نظام گفتمانی، تحلیل شخصیت‌های اجتماعی و مولفه‌های گفتمان‌مدار این داستان موجب درک بهتر از متن و کشف ایدئولوژی پنهان در آن می‌شود. نگارندگان در جستار حاضر درصدد هستند به روش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای الگوی ون لیوون مولفه‌های گفتمان‌مدار داستان حضرت موسی در سوره طه را مورد واکاوی قرار دهند تا بازنمایی کنشگران اجتماعی آن شناسایی شود. لذا مهم ترین پرسش‌های که پژوهش پیشرو در پی آن است که کدام یک از مولفه‌های گفتمان‌ مدار روایت حضرت موسی(ع) در سوره طه براساس الگوی ون لیوون بیشترین بسامد را داشته و دلیل این موضوع چیست؟ نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که الگوی گفتمان‌مدار ون لیوون در تحلیل نظام گفتمانی روایت حضرت موسی(ع) در این سوره کارایی دارد. همچنین مولفه‌های اظهار با 637 مورد بسامد بالاتری نسبت به مولفه‌های حذف که با 137 منعکس گردیده، داشته است، این موضوع در راستای هدف داستان می‌باشد و بدان معناست که نویسنده قصد دارد با ارائه کارگزاران فعال اجتماعی از پوشیده‌گویی بپرهیزد تا عبرت‌گیری برای مخاطب سهل و روشن گردد.

a critical discourse analysis of the story of prophet musa (as) in surah taha using van leeuwen's model

van leeuwen's semantic sociological model is one of the new approaches to and branches of critical discourse analysis, allowing critics to uncover the underlying layers of existing discourse by identifying the text's hidden layers and evaluating its social players.  the most often told story in the holy qur'ān is that of the prophet musa (as), which because of its discourse system, the social character analysis, and discourse-oriented elements, one can better understand the text and uncover its hidden ideology. using van leeuwen's model, the authors of this descriptive-analytical article thus attempted to analyze the discourse-oriented elements of the account of prophet musa (as) in surah taha in order to determine how its social actors are represented. thus, the most important question that the present research aims to answer concerns identifying the most frequent discourse elements of the account of prophet musa in surah taha according to van leeuwen's model, and the reason for this. the results show that van leeuwen's discourse model is useful in evaluating the discourse system of prophet musa's (as) story in this surah. additionally, the frequency of the inclusion components (637 cases) is higher than those of the exclusion components (137 cases). this is consistent with the story's objective and indicates that the author plans to avoid hiding anything by showcasing proactive social agents so that the audience can easily and clearly learn the lesson.