تحلیل روایت شناختی سوره قصص بر مبنای نظریه رولان بارت

قرآن کریم علی رغم اینکه یک کتاب هدایتگر و راهگشا در مسیر نیل به سعادت و نیکبختی انسان هاست، در سرتاسر آن، نوعی از روایت ها و حکایات مختلف به چشم می خورد؛ در ذیل بیان یک نکته مهم اخلاقی، هشدار به بندگان، منع از اعمال ناشایست، دلگرمی دادن به پیامبر(ص) و مومنان و... گاهی به خلاصه ترین شکل ممکن و با کم ترین الفاظ، روایتی را عرضه می دارد تا از این طریق، مقصود خویش را به مخاطب القاء کند. با توجه به فراوانی بکارگیری روایت در آیات قرآن، شناخت اینگونه از کلام و ویژگی هایش در مسیر درک بهتر آیات و چرایی کاربرد آن ها به صورت متعدد و متفاوت، ضرورت خاصی پیدا می کند. یکی از شیوه های نیل به چنین مرادی، بررسی و تحلیل روایت شناختی قرآن می باشد؛ تحلیل روایت شناسی سورۀ قصص در دو سطح داستان و گفتمان بر مبنای نظریۀ ادبی «رولان بارت» و با تبیین جزئیاتِ آن که زاویۀ دید جدیدی در بین روش های تحلیل ادبی است که به کشف و بررسی لایه هایی از مفاهیم سورۀ قصص که شاید دور از کانون توجه مانده باشد کمک می کند. روایت شناسی داستان های سوره قصص مشخص نمود که اپیزود های حاشیه ای و کوتاه ترین نمایه ها و کاتالیزور ها نقش پررنگی در فهم غرض داستان و مفهوم آیه ایفا می‌کنند؛ همچنین روشن می سازد که شیوه خاص داستان سرایی قرآن، گاه با کم‌ترین الفاظ و کوتاه ترین متن، مخاطب را بصورت هدفمند به مقصد اصلی روایت که هدایت الهی است رهنمون می‌سازند.

a narratological analysis of surah al-qasas based on roland barthes' theory

the holy qurʾān, while being a guiding and illuminating book on the path to human happiness and felicity, contains various kinds of stories throughout its text. to convey a crucial ethical point, warn servants of god, deter them from wrongdoings, encourage the prophet (saw) and believers, and so on, this book sometimes presents a narrative in the most concise manner possible, using the fewest words. given the extensive use of narratives in the qurʾānic ayahs, understanding this type of speech and its characteristics is particularly vital in order to better comprehend the ayahs and the reasons behind their varied and multiple uses. one way to achieve this goal is to examine and analyze the qurʾān from a narratological perspective. based on the literary theory of roland barthes, the present study analyzes the narrative structure of surah al-qasas on two levels of story and discourse, and by delving into the details of this theory, which offers a fresh perspective among literary analysis methods, it tries to discover and examine layers of concepts in surah al-qasas that may have gone unnoticed. the narratology of the stories in surah al-qasas revealed that marginal episodes and the shortest indices and catalysts play a significant role in comprehending the story's purpose and the meaning of a given ayah. it also demonstrated that the qurʾān's unique storytelling style, sometimes using the fewest words and the shortest text, purposefully guides the audience towards the main goal of the narrative, which is the divine guidance.