بررسی زمانمندی روایت در داستان حضرت یوسف (ع) بر اساس نظریّه ژرار ژنت

نقش مهمّ ژرار ژنت، ساختارگرای فرانسوی، در تکوین نظریّه زمان روایی به عنوان یکی از مهم ترین مولّفه های پیشبرد روایت داستانی، بسیار قابل توجّه است. اما سوالی که این جا مطرح است این است که زمان داستان یوسف نبی از چه کارکردهایی برخوردار است؟ و چگونه تحلیل زمانمندی این روایت به فهم ژانرهای روایی کمک می‌کند؟ نویسنده ازچه تکنیک های زمان روایی بهره برده است؟. ژنت نظریّه زمان در روایت خود را در پنج محور «نظم»، «تداوم»، «بسامد»، «وجه» و «لحن» مطرح می‌کند. این پژوهش که به روش توصیف و تحلیل مولفه های روایی صورت گرفته، نشان می دهد نویسنده برای بنای پیرنگ مورد نظر خود، توالی خطّی زمان را به هم می زند و با شکست زمان کنونی در صدد تغییر زمان تقویمی، به زمان روایت برمی آید و به کمک «پس نگری و پیش نگری» گره ها و شکاف های داستان اصلی را برطرف می کند. نویسنده در برخی موارد برای انتقال سریع پیام خود از شتاب مثبت «تلخیص» بهره می برد و البته گاه نیز از شتاب «ثابت» استفاده می کند. وجه غالب روایتِ داستان مبتنی بر بسامد «مفرد» است؛ ولی چون داستانی قرآنی است، از ویژگی بارز آخر هر روایت، بهره گیری از بسامد «مکرر» برای تثبیت پیام روایت در ذهن خواننده است. در مورد تکنیک وجه، زاویه دید داستان، دانای کل می باشد او بر تمام رخدادها و افکار شخصیت ها مسلط است.

a study of temporality of narration in the story of prophet yusuf (as) based on gérard genette's theory

the french structuralist gérard genette has played a signifncat role in the development of the theory of narrative time as one of the most important component in advancing a narrative. he proposed his theory of narration time based on five dimensions of order, continuity, frequency, mood, and voice. the questions that are raised in this study concern the functions of time in the story of ptophet yusuf, the role of the analysis of temprality of this narrative in understanding the narrative genres, and the techniques of the narrative time empolyed. the results of this descriptive study, that analyzed narrational components, indicate that in this story, the author disrupts the linear sequence of time to construct the desired plot, and by breaking the present time, he tries to change the calendar time to the time of the narration, and by using retrospection and introspection, he removes the dilelmmas and gaps of the main story. in some cases, the author uses positive acceleration of summarization to convey his message, quickly, and of course, sometimes he uses constant acceleration. the predominant mode of the narration of the story is based on singular frequency, but because it is a qurʾanic story, the last prominent feature of any narration is the use of frequent frequency to establish the message of the narration in the mind of the reader. as for mood, an omnisicnet point of view has been used in the story in which the narrator is in control of all events and characters' thoughts.