بلاغت سامی و قواعد نظم متقارن و نقد و بررسی آن در سوره صف

یکی از نظریات درباره قرآن کریم، نظریه میشل کویپرس است. وی معتقد است با استفاده از بلاغت سامی و نظم متقارن و معکوس، رهیافتی نو به نظم و انسجام قرآن دارد. او با استفاده از بلاغت سامی به فن تالیف کلام توجه می‌کند و دیدگاهی کل نگر به متن قرآن دارد. وی طبق بلاغت سامی، متن را به سطوح مختلف تقسیم و آن‌گاه اشکال گوناگون تقارن یعنی توازی ترادفی، توازی تضادی،توازی تولیفی یا تکاملی، نظم محوری یا ترکیب دایره ای، نظم معکوس یاترکیب آینه‌ای یا مقابله عکسی را با کمک شاخص های تالیفی تجاور، دوتایی بودن، ترادف، تضاد، تشابه، تکرار یا این‌همانی، تماثل صوتی یا هم صدایی، مشابهت های صرفی، ساختار نحوی یکسان، مطرح کرده و به بررسی آن‌ها می‌پردازد. هدف این مقاله نقد و بررسی قواعد بلاغت سامی طبق شیوه کویپرس با روش تطبیق آن‌ها درسوره صف است. در این مقاله پس از تبیین و توضیح نظریه مذکور، جامعیت وکارایی آن ازطریق تطبیق قواعد مورد استناد کویپرس درسوره صف مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و مشخص شده است قواعد بلاغت سامی در این سوره درسطح مَقطَع، سِلسِله در همه آیات کارآمد و در سطح مَفصَل، فَرع، قِسم و جُزء در تعدادی از آیات ناکارآمد است.

A Study of Semitic Rhetoric and Rules of Symmetrical Order in Surah As-Saf

One of the theories about the Holy Qur’an is the theory of Michel Cuypers. He believes that by using Semitic rhetoric and symmetrical and reverse orders, he has taken a new approach to the the Qur’anic text. Using the Semitic rhetoric, he divides the text into different levels, then presents and studies different forms of symmetry consisting of synonymous parallel, antonymous parallel, evolutionary parallel, orderbased or circular composition, reverse order or mirrorlike composition by means of the writing indicators of proximity, binarism, synonymy, antonymy, similarity, tautology, consonance, syntactic similarities, and the use of same syntactic structures. This article aimed to study the rules of Semitic rhetoric presented by Cuypers with the method of applying these rules in Sura AsSaf. Following an explanation of the abovementioned theory, its comprehensiveness and function was analyzed. It was found that the rules of Semitic rhetoric in this surah are applicable at the level of maqta', the chain, but at the level of articulation, branch, qism, and juz', they are not applicable in a number of ayahs.