بررسی تلمیحات روایی-قرآنی در مجموعه اشعار فاضل نظری

تلمیح یکی از کهن ترین و پرکاربردترین صنایع بلاغی است که به سبب عواملی چون فشردگی و ایجاز زبانی خاص خود، ورود قسمتی از یک متن غایب در متن حاضر و نقش پررنگ مخاطب در ادغام و دریافت این تداخل متنی و ...، در همۀ ادوار مورد توجه شاعران بوده و موجب غنای معنایی و زیبایی شعر شده است. این صنعت ادبی در اشعار شاعران معاصر با پیچیدگی ها و تنوع فرمی و محتوایی بیشتری به کاررفته که تحلیل و بررسی آنها نیازمند مطالعات دقیق تر با رویکردهای نوین است. از سویی، قصص قرآنی یکی از اولین متونی است که شاعران کلاسیک و معاصر فارسی در تلمیحات خود به آنها اشاره دارند. برهمین اساس، در پژوهش حاضر تلمیحات روایی-قرآنی در اشعار فاضل نظری را با تاکید بر تنوع ساختاری و فرمی تلمیحات بررسی کرده است؛ تا دریابد بیشترین تلمیحات روایی در اشعار او کدام است و نظری با چه روش ها و فنونی از تلمیحات روایی قرآن در اشعارش استفاده کرده است. پس از بررسی توصیفی-تحلیلی هر شش دفتر شعر نظری، این نتایج به دست آمد که از نظر محتوایی داستان های آدم (ع) و یوسف(ع) پربسامدترین تلمیحات قرآنی در غزلیات نظری هستند؛ همچنین از حیث ساختاری انواع تلمیحات ترکیبی، چندوجهی، پژواکی، آیرونیک و... در اشعار او وجود دارند که این امر بیانگر تنوع کاربرد و پیچیدگی ها و ظرافت های هنری این صنعت در اشعار این شاعر است.

A Study of Qur’anicNarrative Allusions in the Poetry Collection of Fazel Nazari

Allusion is one of the oldest and most widely used rhetorical devices, which because of, among others, compactness and linguistic brevity, the inclusion of a part of an absent text in a present text and the prominent role of the audience in merging and receiving this textual interference, has attracted the attention of poets in all periods and has added to the semantic richness and beauty of poetry. This literary device has been used in the poems of contemporary poets in more complex ways and with more variety of form and content, the analysis of which requires more detailed studies taking new approaches. On the other hand, Qur’anic stories are among the first texts that classical and contemporary Persian poets refer to in their allusions. Accordingly, in this study, the narrativeQur’anic allusions in Fazel Nazari poetry were studied placing emphasis on the structural and formal diversity of his allusions to identify the most frequent narrative allusions as well as the methods and techniques using which he has employed the narrative allusions of the Qur’an in his poetry. A descriptiveanalytical study of all six poetry books of Nazari showed that in terms of content, the stories of Adam (AS) and Yusuf (AS) are the most frequent Qur’anic allusions in his sonnets. Furthermore, structurally speaking, there are all kinds of combinational, multimodal, echoic, ironic, etc. allusions in his poems, which indicates the variety of applications and the complexities and artistic delicacies of this device in the poems of this poet.