نشانه‌شناسی لایه‌ای رمزگان های سوره مبارکه «المَسَد» از منظر رولان بارت

نشانه‌شناسی لایه‌ای به مثابه دیدگاهی نظری که زمینه‌ساز نوعی نشانه‌شناسی کاربردی است، با تکیه بر مبانی نظری خود همچون بررسی روابط هم‌نشینی، رمزگان ها و نیز بینامتنی، زمینه را برای تحلیل گسترده متونی چون قرآن که در بستر رابطه تعاملی و چند سویه میان نظام‌های نشانه‌ای و لایه‌های متنی هستند، فراهم می‌کند. این پژوهش با روش توصیفیتحلیلی و با تکیه بر علم نشانه شناسی لایه ای، به تحلیل رمزگان های سوره مسد پرداخته تا ضمن مشخص کردن معانی ضمنی آن‌ها، کثرت دلالت لایه‌های معنایی را از روابط هم‌نشینی و بینامتنی با آن‌ها آشکار سازد. رهیافت مقاله چنین بوده که رمزگان های کنشی، عملکردهای این شخصیت‌ها را که به ذلت و آتش انجامیده است، نشان می دهند؛ عملکردهایی که به واسطه تنها رمزگان هرمنوتیکیمعمایی سوره که به زن ابولهب اشاره دارد، شکل‌گرفته‌اند. بقیه رمزگان ها همچون رمزگان های فرهنگی بر سند تاریخی این مساله، و رمزگان های معنا بنی بر صفت جهنمی و ذلت آن دو و رمزگان نمادین بر نقش و تاثیر متقابل روابط همسری دلالت می‌کنند که با نقش تکمیلی و شفاف ساز خود، بر ترجیح ندادن رابطه بر ضابطه، ناکارآمدی و خسران ابدی مبارزان علیه راه حقیقت و بی‌فایده بودن ثروت و قدرت در مقابل قهر خداوندی تاکید دارند.

An Analysis of Codes of Surah AlMasad from thePerspective of Roland Barthes’s LayeredSemiotics

Layered semiotics as a theoretical perspective that underlies a kind of applied semiotics, by relying on its theoretical foundations such as the study of syntagmatic relations, codes, and intertextuality, provides the basis for extensive analysis of texts such as the Qur’an that are within the context of interactive and multidimensional relationships between sign systems. Drawing on the science of layered semiotics, this descriptiveanalytical research analyzed the codes of Surah AlMasad in order to determine their implicit meanings and reveal the multiplicity of meanings of the semantic layers from their syntagmatic and intertextual relations with them. The research came to the following findings. The action codes show the actions of these characters, which has led to humiliation and fire. The actions are shaped by the only hermeneuticenigmatic code of the surah that refers to Abū Lahab’s wife. Other codes, such as cultural codes, indicate the historical document of this event, and semantic codes signify the attributes of helldwellers and their humiliation, while symbolic codes point to the role and interaction of marital relations that with their complementary and illuminating role emphasize not preferring the personal relationships to the rules, inefficiency and eternal losses of the fighters against the path of the truth and the uselessness of wealth and power against the wrath of God