موثرترین شیوه ها ی «جذب مخاطب» با محوریت ادب تعلیمی در بوستان و گلستان سعدی با اثرپذیری از قرآن کریم

انس سعدی با قرآن کریم، به عنوان والاترین جلوه گاه فرهنگ اسلامی، میزان اثرپذیری وی از قرآن را بسیار نظرگیر نمود. برخی از عمده ترین مولفه های قرآنی که سعدی به شدت متاثر از آنها بود، عبارتند از: تعلیمی بودن بوستان و گلستان به عنوان محوری ترین ویژگیِ برداشت شده از قرآن، سادگی و روشنی کلام، حکایت ها و مثل ها، زبان مطایبه و طنز، آهنگین بودن کلام و ایجاز هنرمندانه. پژوهش حاضر، ادب تعلیمی و برخی ابزارهای تفهیم آن را به منزله ی موثرترین شیوه های جذب مخاطب در قالب مطالعات میان رشته ای در قرآن و شاهکارهای سعدی مورد بحث قرار داده است. روش تحقیق نظری استنادی و مبتنی بر داده های قرآنی بوده و هدف نوشتار حاضر آن است که با تبیین برخی راهکارهای اثرگذاری بر مخاطب، تاثیر فرهنگ قرآنی بر دیدگاه سعدی را در این زمینه بررسی نماید. داده های پژوهش نشان داد که عمده ترین عامل توفیق سعدی در اثرپذیری از قرآن، انتخاب نوع ادبی ادبیات تعلیمی با زبانی بسیار ساده و همه فهم بود که ضمن رعایت زبان موسیقایی و لحن کلام برگرفته از ایجاز و اعجاز قرآن کریم، اثرپذیری هنرمندانه ی خود را از این منبع لایتناهی به حد اعلی رسانید؛ به گونه ای که همین بهره گیری عمیق از آموزه های قرآنی را می توان راز رسیدن به نوعی التذاذ ادبی پس ازمطالعه ی شاهکارهای سعدی برشمرد.

The Most Effective Methods of AudienceAttraction Centering on Educational Literature in Sa’adi’s BustanandGulistan Influenced by the Holy Qur’an

The Holy Qur’an as the highest manifestation of the Islamic culture is a book full of revelatory teachings. The overwhelming number of Qur’anic ayahs on educational topics and Sa’adi’s indepth understanding of this quality made the extent of his being influenced by the Qur’an very considerable. Some of the major Qur’anic features that strongly influenced Sa’adi are: the educational nature of the Bustan and the Gulistan as the most basic characteristic of the Holy Qur’an, the simplicity and clarity of the text, stories and parables, humor, rhythmic language and artistic brevity. The present study, within the framework of interdisciplinary studies on the Qur’an and Sa’adi’s masterpieces, discussed the educational literature and some tools for perceiving it as the most effective methods of audience attraction. A theoreticalcitation research method was used in this study that relied on Qur’anic data and aimed to analyze the effect of the Qur’anic culture on Sa’adi’s viewpoint by explicating a number of strategies used for influencing the audience. The findings show that Saadi’s success in being inspired by the Holy Qur’an predominantly lies in his choice of the literary type of educational literature that enjoys a very simple and expressive language, which while observing the musicality of language and tone of speech adopted from the brevity and miraculous nature of the Holy Qur’an, manifested his highest level of inspiration from this infinite source so that this very thorough application of Qur’anic teachings can be considered as the key to a kind of literary enjoyment that one feels when reading Sa’adi works.