تحلیل بافت متنی آیات «نفخ صور» بر اساس معناشناسی واژگانی، کارکردشناسی حروف و زیبایی‌شناسی

بیشتر مفسران به‌تصریح یا تلویحاً به وقوع دو نفخه (اماته و احیاء) در انتهای عالم هستی معتقدند. گروهی نیز قائل هستند که آیات قرآن از وقوع سه نفخه حکایت دارد و تعداد اندکی نیز سخن از وقوع چهار نفخه به میان آورده‌اند. در خصوص تقدم و تاخر رویدادهای آستانه قیامت نیز میان صاحب‌نظران اختلاف نظر وجود دارد. هدف از این پژوهش تحلیل بافت متنی آیات نفخ صور و ارائه تصویری روشن از تعداد نفخه ها و حوادث متعاقب آن است تا در نهایت به این سوال پاسخ دهد که کدامیک از دیدگاه های مفسران با بافت متنی آیات نفخ صور انطباق دارد. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی، از طریق معناشناختی واژگانی صعق و فزع به تفحص گسترده در 212 تفسیر و تحلیل آراء مفسران در خصوص تعداد نفخات و تقدم و تاخر مشاهد الساعه پرداخته است. همچنین با تحلیل کارکردهای ادبی برخی حروف به‌کار رفته در این آیات، نظیر حرف «فاء» و حرف «ثمَّ» و توجه به عنصر سیاق، قرائن متصل و برون‌بافت لفظی و معنوی و نیز تحلیل زیبایی‌شناسی مبتنی بر انسجام واژگانی نشان داده است که قرآن کریم، خبر از وقوع سه نفخه فزع، صعقه و احیاء در آستانه قیامت داده است و حوادث مسمّی به مشاهد الساعه پس از نفخه اول روی خواهند داد.

An Analysis of the Textual Context ofAyahs of Blowing the Trumpet Using Lexical Semantics, Pragmatics of Conjunctions and Aesthetics

Most exegetes implicitly or explicitly believe in two occurrences of the Blowing the Trumpet (indicating the death and then the coming to life of all beings) at the end of the world. There is another group of exegetes, however, who maintain that the Qur’anic ayahs speak of three blows and there are also few exegetes who believe in the occurrence of four blows. There is thus controversy about the order of the events occurring on the threshold of Qiyama (resurrection). The present descriptiveanalytical study aims to analyze the textual context of the ayahs of Blowing the Trumpet and demonstrate a clear picture of the number of blows and their consequent events so that it would eventually answer the question that which viewpoint of the exegetes conforms to the textual analysis of the related ayahs. Through analyzing the lexical semantics of the words faza’ and sa’qah, this study carried out an extensive exploration of 212 commentaries and analyses of the exegetes on the number of the blows as well as the precedence and posteriority of mashahed alsa’ah. In addition, the analysis of the literary functions of some of the conjunctions used in these ayahs such as ”Fa” and "Thomma” and considering the elements of register, lexical and semantic attached and detached contextual clues, and an aesthetic analysis based on lexical cohesion showed that the Holy Qur’an mentions the occurrence of three blows of faza’ (terror), sa’qah (swoon) and ihya’ (revivification) on the threshold of Qiyama, and the events called mashahed alsa’ah shall occur after the first blow.