بررسی تاثیر مضامین قرآنی در دیوان شعر ابراهیم گلشنی بردعی

ابراهیم گلشنی بردعی یکی از عارفان بزرگ طریقۀ خلوتیه و از سنّیهای متعصب بود که شخصیت ادبی و عرفانی وی در نزد اهل تحقیق و ادب چندان شناخته نیست. گلشنی در عرفان صاحب طریقت خاص بود و مریدان زیادی داشت چنانکه طریقۀ گلشنی در سرزمینهای عثمانی و مصر، منسوب به اوست. گلشنی بردعی یکی از خیل شاعرانی است که می توان در شعر وی تاثیر بسیار بالای قرآن را مشاهده کرد.  آشنایی عمیق و گسترۀ وی با آموزه های قرآنی باعث شده است که کلام وی به صورت های مختلف دربرگیرندۀ مضامین قرآنی باشد. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، هدف آن بررسی تاثیر قرآن در نسخۀ خطی دیوان وی است که در کتابخانۀ فاتح استانبول به شمارۀ 3866 نگهداری می شود. مهمترین محورهای این پژوهش، بررسی آرایه هایی چون تضمین، تلمیح و اقتباسات قرآنی است که دو شیوۀ تاثیر واژگانی و گزاره‌ای را در بر می‌گیرد. نتایج این بررسی نشان می دهد که گلشنی در مبحث تلمیح و اقتباس بیشترین تاثیر از قرآن پذیرفته است و بیشترین تلمیحات وی مربوط به داستان های پیامبران است.