چرایی و چیستی موضع‌گیری ایران در مورد خروج نیروهای بریتانیا از مرزهای دریایی خلیج‌فارس (1969-1971. م / 1347-1350. ش)

زمینه و هدف: در دهه 40 ش / 60 م در منطقة استراتژیک خلیج فارس، دگرگونی های عمده‌ای پدیدار گشت که مسئله خروج نیروهای انگلستان از مهم‌ترین پیامدهای آن بود. بر اساس دکترین جدید انگلستان، پایگاه‌های بریتانیا تا سال 1350 ش/ 1971 م در سرزمین‌های شرق آبراه سوئز از جمله خلیج‌فارس تخلیه می‌گردید. پس از اعلام رسمی این موضوع، جهان غرب به رهبری آمریکا، با طرح مسئله خلاءِ قدرت نگرانی خود را از پیامدهای ناگوار احتمالی آن ابراز نمودند دولت ایران که در موضعی برتر نسبت به سایر امارت‌های کوچک منطقه قرار داشت، بشدت از خروج نیروهای انگلیسی حمایت نمود و این مسئله به یکی از اصول زیربنایی سیاست خارجی دولت پهلوی دوم تبدیل گشت. هدف اصلی این پژوهش بررسی چگونگی و علل موضع‌گیری ایران در برابر مقوله خروج انگلستان از خلیج‌فارس در اواخر دهه 40 ش/ 60 م می‌باشد.روش: روش پژوهش تحلیلی تاریخی و بهره‌مندی از شیوه کتابخانه‌ای است و به چگونگی تقابل و چالش ایران با استراتژی جدید دولتمردان لندن بپردازد.یافته‌ها: که دولت پهلوی دوم تحت تاثیر مجموعه‌ای از عوامل داخلی و رهیافت‌های بین‌المللی، در تقابل کامل با تداوم حضور نیروهای نظامی انگلستان در حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان قرار گرفت.نتایج: خروج نیروهای انگلیسی از مرزهای دریایی جنوب خلیج‌فارس و پذیرش تغییر در این خطوط، به‌صورت اجبار و تحت تاثیر مجموعه عوامل منطقه‌ای و بین‌المللی انجام‌گرفته است.

argument and manner of iran’s position regarding the withdrawal of british forces from the maritime borders of the persian gulf (1969-1971 ad / 1347-1350 s)

background and aim: in the 1940s / 1960s, major changes appeared in the strategic area of the persian gulf, of which the withdrawal of british forces was one of the most important consequences. according to the new doctrine of england, the british bases were evacuated in the lands east of the suez waterway, including the persian gulf, until 1971 ad. after the official announcement of this issue, the western world, led by the united states, raised the issue of the power vacuum and expressed their concern about its possible unfortunate consequences. the iranian government, which was in a superior position compared to other small emirates in the region, strongly supported the withdrawal of british forces. this issue became one of the basic principles of the foreign policy of the second pahlavi government. the main purpose of this research is to investigate the reasons for iran's stance against the issue of england's withdrawal from the persian gulf in the late 1940s/1960s.methodology: the research method is the historical analysis using the library method, and it deals with how iran confronts and challenges the new strategy of the london statesmen.results: it is concluded that the second pahlavi government was influenced by a set of internal factors and international approaches, in complete opposition to the continued presence of british military forces in the persian gulf and oman sea.conclusion: the findings of the research show that the withdrawal of british forces from the maritime borders of the southern persian gulf and the acceptance of changes in these lines were forced and under the influence of regional and international factors.