تاریخ‌ نگری در کتاب های درسی مدارس داعش با تکیه بر تاریخ صدر اسلام

آموزش و تربیت نوجوانان جایگاه مهمی در نظام فکری داعش دارد و به همین خاطر خلافت اسلامی داعش اقدام به تاسیس مدارس عمومی و انتشار کتب درسی نمود. کتب درسی یکی از منابع مکتوب منتشرشده از سوی خلافت داعش است و می‌تواند برای شناخت نظام فکری و ایدئولوژیکی داعش مفید فایده باشد. مقاله حاضر قصد دارد با بررسی و تحلیل متن کتب درسی تاریخ داعش، عناصر اساسی تاریخ‌نگری داعش در تاریخ اسلام را مورد کنکاش قرار دهد. پرسش اساسی مقاله پیش‌رو این است که داعش برای دانش‌آموزان چه تصویری از تاریخ اسلام ارائه می‌دهد. بر اساس مطالعه و تحلیل متن کتب درسی داعش، چهار مولفه بر مبنای رویکردهای تاریخ‌نگرانه که بر اساس مبانی اندیشگانی آنان اتکا دارد، به عنوان برجسته‌ترین مولفه‌های روایت تاریخ اسلام در کتب درسی داعش استخراج شده است: تلقی تاریخ بر مبنای تمرکز بر ایدئولوژی خلافت، برجستگی مفهوم جهاد، استفاده گزینشی از منابع و روایات تاریخی، برجسته‌سازی صحابه پیامبر. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد داعش با استفاده از منابع گزینش‌شده و با تاکید بر شخصیت‌های محوری صدر اسلام به خصوص صحابه پیامبر(ص) سعی دارد تا الگوی شخصیتی مطلوب بر مبنای ایدئولوژی خود را به دانش‌آموزان بشناساند و صفات فکری و اخلاقی مشخصی مانند تبعیت از سلف صالح، جهادگری، ایثار و توکل را در میان آنان تقویت نماید.

historiography in the textbooks of isis schools based on the early history of islam

education and training of teenagers has an important place in isis’s intellectual system, and for this reason, isis’s islamic caliphate established public schools and published textbooks. textbooks are one of the written sources published by isis caliphate and can be useful for knowing the intellectual and ideological system of isis. the present article intends to explore the basic elements of isis historiography in the history of islam by examining and analyzing the text of isis history textbooks. the basic question of the upcoming article is, what image of islamic history does isis present to students. based on the study and analysis of the text of isis textbooks, four components based on historical approaches that rely on their ideological foundations have been extracted as the most prominent components of islamic history narration in isis textbooks: understanding history based on focusing on the ideology of the caliphate, prominence of the concept of jihad, selective use of historical sources and traditions, highlighting the companions of the beloved prophet of islam. the research findings show; isis, by using selected sources and emphasizing on the central figures of islam, especially the companions of the holy prophet, is trying to introduce students to a desirable character model based on its ideology and to strengthen specific intellectual and moral traits such as following the righteous predecessor, jihadism, self-sacrifice and trust among them.