تحولات و تعاملات اقلیت یهودی ایران، در دوره پهلوی (13041357ش) با تاکید بر نقش یزد

با توجه به جایگاه برجسته یزد در تمدن ایرانی اسلامی، پژوهش حاضر می‌کوشد تا مشخص کند نقش و جایگاه اقلیت‌‌های دینی یهودی در عصر پهلوی، در این فرایند تا چه اندازه بوده است؟ مهم بودن اقتصاد و تجارت در زندگی یهودیان شهرهای مسیر بازرگانی و نیز مادی‌گری آنان، در مسکن گزیدن ایشان در مراکز تجاری یزد و اطراف مسجد جامع کبیر یزد تاثیرگذار بوده است؛ ضمن آنکه تعصب و برخوردهای سخت مُلّایان (روحانیت سنّتی) در حقّ آنها، علت فراری شدن یهودیان از منطقه‌ای به منطقه دیگر بوده است.با وجود این، بزرگ‌ترین روابط مسالمت‌آمیز و تعاملات ادیان، در یزد اتفاق افتاده است و آن در یک اتاقک کوچک (بقعه) است که ظاهراً مکان مقدس باستانی تاریخی می‌باشد؛ واقع در خیابان انقلاب یزد. پیروان هر چهار دین فعال در یزد (اسلام، زرتشت، یهودیت و مسیحی)، آن بقعه را اجر نهاده و بسته به نوع نیات درونی خود، در آن نذر و نیاز و شمع روشن می‌کنندو دعا خوانده، حاجت می‌طلبند؛ درحالی‌که مسیحیان در تبلیغ مسیحیت که در سایه استعمار پیر انگلیس صورت می‌گرفت، موفقیتی حاصل نکردند و مردم یزد گرایشی چندانی به مسیحیت پیدا نکردند.روش پژوهش، کتابخانه‌ای و بررسی مطالعه در اسناد و مراکز دینی اقلیت‌ها و مصاحبه‌های متعدد بوده است. به غیر از چند منبع که به صورت جزوه و یا مطالب پراکنده است، مثل کتاب اقلیت‌‌های مذهبی دوره قاجار (11751304ش) و یا کتابچه مخبری و...، مورد جامعی تالیف نشده است.

developments and interactions of the jewish minority in the country during the pahlavi period (1304-1357) with an emphasis on the role of yazd

considering the prominent position of yazd in iranian and islamic civilization, the present study tries to determine how much was the role and position of jewish religious minorities, especially in yazd during the pahlavi era, in this process. in this research, the method of descriptive-analytical work and collection of library materials and examination of documents has been done in the pahlavi period in the context of the interaction of the people of yazd in various commercial-economic, cultural-social, religious fields with the jews. the importance of economy and trade in the lives of jews, staying in the cities of the trade route, the attention of jews to the material added value in the housing in the commercial centers of yazd and around the grand mosque of yazd has been influential. although no news or historical analysis has been found on this issue, the prejudice and harsh treatment of the clerics against them has been the reason for the fleeing of jews from one region to another. there have been numerous interactions and confrontations between shia muslim and jewish groups in yazd, and despite this, the largest peaceful relations and interfaith interactions have taken place in yazd. apart from a few sources that are in the form of pamphlets or scattered materials, such as the study of religious minorities in the qajar period (1175-1304 a.h.) or information booklets, etc., no comprehensive material has been authored.