شرق شناسی و تولید بحران در افغانستان

یکی از جنبه‌های بارز تاریخ معاصر افغانستان، ظهور بحران‌های فراگیر بویژه در دهه‌های اخیر است که معلول عوامل متعدد داخلی و عمدتا خارجی است. این نوشتار در صدد بررسی نقش گفتمان شرق‌شناسی در تولید و گسترش این بحران‌ها  با روش توصیفی تحلیلی توام با تفسیر می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شرق‌شناسی، اغلب به دلیل ذات و ماهیت استعماری و نژادپرستانه خود، تلاش در ایجاد انواع بحران‌ها در کشورهای تحت نفوذ غرب داشته تا از این رهگذر زمینه را برای استثمار این کشورها توسط نظام سلطه مهیا سازد. البته برخی از شرق‌شناسان از قاعده مستثنی بوده و صرفا با انگیزه‌های دیگری دست به فعالیت‌‌های خاص در این مناطق زده‌اند. شرق‌شناسان، با ایجاد انواع بحران‌ها و دامن زدن به منازعات میان گروه‌های اجتماعی (قومی‌- مذهبی) و نخبگان سیاسی، عامل اصلی بحران‌‌ در افغانستان بوده‌اند. بر این اساس می‌توان گفت، شرق‌شناسی، عامل عمده ایجاد و گسترش بحران در سطوح و لایه‌های گوناگون فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در این کشور به شمار می‌آیند.

orientalism and production of crisis in afghanistan

one of the prominent aspects of afghanistan’s contemporary history is the emergence of widespread crises, especially in recent decades, which is the result of numerous internal and mostly external factors. this article aims to investigate the role of orientalist discourse in the production and spread of these crises with a descriptive analytical method combined with interpretation. the results of the research show that orientalism, often due to its colonial and racist nature, has tried to create all kinds of crises in countries under the influence of the west in order to prepare the context for the exploitation of these countries by the domination system. of course, some orientalists are exceptions to the rule and have engaged in special activities in these regions with other motives. orientalists have been the main cause of the crisis in afghanistan by creating all kinds of crises and fueling conflicts between social groups (ethnic-religious) and political elites. based on this, it can be said that orientalism is the main cause of creating and expanding the crisis in different cultural, political and social levels and layers in this country.