بازتاب مراسم عزاداری امام حسین(ع) و عاشورا در آثار سیاحان اروپایی در ایران عصر صفوی

رسمیت مذهب تشیع در دوره صفویه موجب رواج تدریجی آداب و رسوم مذهبی تشیع به ویژه مراسم مربوط به شهادت و ولادت ائمه (ع) و اعیاد شیعی شد. عزاداری‌های مذهبی خاصه عزاداری شهادت امام حسین(ع) و یارانش بیشترین نمود را در این مناسک و مراسم داشت. اگر چه گزارش‌هایی از این موضوع در منابع تاریخی دوره صفویه وجود دارد اما سفرنامه‌های سیاحان اروپائی به دلیل توجه بیشتر و البته توام با نواقص و اشتباهاتی که دارند، نمونه‌های مناسبی برای پژوهش محسوب می‌شوند. تنوع و تفاوت‌ها همراه با اشتباهات آشکار آن‌ها از این موضوع توام با بازنمایی نظرات صرفاً عوامانه و حتی ترکیب آن‌ها با نظرات شخصی خود موجب شده تا به رغم بازتاب این مراسم در گزارش‌های آن‌ها، بررسی و نقد این گزارش‌ها به عنوان هدف این پژوهش مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش این است که، مراسم عزاداری امام حسین(ع) و عاشورا چگونه در سفرنامه‌های سیاحان اروپایی در ایران عصر صفوی بازتاب یافته است؟ یافته‌های پژوهش که به شیوه مطالعه کتابخانه‌ای و مبتنی بر سفرنامه‌های ترجمه شده این سیاحان و به روش توصیفی تحلیلی انجام شده، نشان می‌دهد آن‌ها ترسیمی ناقص و بدون درک درست و فهم صحیح از ماهیت قیام امام حسین(ع) و فلسفه برگزاری مراسم عزاداری امام حسین(ع) و عاشورا داشته‌اند.

Reflection of Imam Hussein (AS) and Ashura mourning ceremonies in the works of European tourists in Safavid Iran

The recognition of the Shiite religion in the Safavid period led to the gradual spread of Shiite religious customs, especially the ceremonies related to the martyrdom and birth of the Imams (AS) and Shiite holidays. Religious mourning, especially the mourning of the martyrdom of Imam Hussein (AS) and his companions, was most evident in these rituals and ceremonies. Although there are reports of this issue in the historical sources of the Safavid period, the travelogues of European tourists are considered as suitable examples for research due to their more attention and, of course, their shortcomings and mistakes. The diversity and differences, along with their obvious mistakes on this subject, along with the representation of purely vulgar opinions and even their combination with their personal opinions, have led to the review and critique of this ceremony, despite the reflection of this ceremony in their reports. These reports should be considered as the purpose of this study. Accordingly, the main question of the research is how the mourning ceremonies of Imam Hussein (AS) and Ashura are reflected in the travelogues of European tourists in Safavid Iran? The findings of the research, which have been done by library study method and based on the translated travelogues of these tourists and by descriptiveanalytical method, show that they are an incomplete drawing without a correct understanding of the nature of Imam’s uprising. Hussein (AS) and the philosophy of holding mourning ceremonies for Imam Hussein (AS) and Ashura.