اسلام حمزه در چالش سه عنصر ناموری،‌عصبیت و انتفاع؛‌ تبیینی بر پایه تئوری حقیقت خواهی

حمزه بن عبدالمطلب که یکی از شخصیت‌های خاندان هاشمی و مطرح در عهد جاهلی بود در سال ششم بعثت مسلمان شد و اسلام وی از یک سو مایه عزّت‌آسلام و پشت‌گرمی پیامبر(ص) ومسلمانان‌ شد و از سوی دیگرمشرکان مکه را در مواجهه با آنها دچار مشکل و سختی کرد، از آن رو که دیگر نمی‌توانستند رفتاری سخت‌گیرانه و تهدیدی داشته باشند و عملا تعامل دیگری را پیشه کردند. این موقعیت او را در جایگاه بلندی نشاند و به طور طبیعی گفتگوهایی را متوجه خود کرد؛ از جمله آن که او تابع چه علل و عوامل یا انگیزه‌هایی به اسلام گروید و به به تعبیر دیگر علت اصلی و کانونی اسلام‌آوری وی چه بود؟ نوشتارحاضر با این فرضیه که عنصر حقیقت‌خواهی پیشران واقعی و محوری او در گروش به اسلام بود، همان‌گونه که از سخنان مصرح وی برمی‌آید، ‌سه دیدگاه مبتنی بر سه عنصر چالش برانگیز ناموری،‌عصبیت و انتفاع را به نقد کشیده و پاسخ مناسب پرسش فوق را به روش معناگرایی‌تاریخی و تحلیل مضمون عرضه می‌کند،‌ گر چه اذعان دارد تبیین‌های این چنینی همیشه در معرض نقد و نظریه‌های رقیب قرار دارند. البته در خصوص حمزه با این که گفتگوهای جسته و گریخته ای انجام شده و در لابلای کتاب‌های تاریخی نیز نامی از او به میان آمده،‌ اما به صورت مستقل و گسترده،‌ به ویژه با محوریت مساله بیان شده یا رویکرد مورد نظرمقاله،‌ کاوش و تاملی صورت نگرفته، جز آنچه به اختصار جعفر مرتضی عاملی در کتاب خویش از آن سخن به میان آورده است، از این رو پرداختن همه‌جانبه و استقلالی به آن امری لازم و بایسته می‌نماید.

Hamza’s Islam in Challenging the Three Elements of Infamy, Bigotry and exploitation; Explanation Based on the Theory of Truth

Hamzah ibn Abd alMuttalib, one of the prominent figures of the preIslamic era of the Hashemite dynasty, with convertion to Islam, on the one hand, provided important support for the Prophet, On the other hand, he changed the pattern of the polytheists’’ trade with the Prophet and the Muslims, and this category placed him in a different position. But what causes and factors or motives led to his Islamization is debatable, especially since the time of his conversion to Islam was linked to an event that seemed to be the main factor in his decision. This article critiques the three challenging elements of infamy, bigotry, and exploitation with the hypothesis that the truthseeking element was his main and central motivation in converting to Islam, and offers the appropriate answer to the above question through historical semantics and content analysis. Although this acknowledges that such explanations are always subject to criticism and competing theories. Although there has been a flurry of talk about Hamza and he has been mentioned in the history books, ‌ but with the focus on the issue, ‌ no research has been done. Therefore, addressing it seems necessary.