ارزیابی کارنامه جنبش اخوان‌المسلمین در افغانستان معاصر

جنبش اخوان المسلمین در دهه 1960 در شرایطی که افغانستان از نظر سیاسی، اجتماعی، دینی و اقتصادی در وضعیتی بحرانی و نابسامان بسر می برد، تشکیل شد. با به قدرت رسیدن حزب دموکراتیک خلق در سال 1978م و تغییر اوضاع سیاسی، این جنبش به سرعت وارد مرحله جدید شد و گفتمان «جهاد» را بعنوان راهبرد اصلی برای دستیابی به اهداف خود اعلام نمود و از این طریق نقش مهمی در بیداری اسلامی و تحولات دهه های 1970 و 1980 آن سامان سیاسی ایفا کرد. با سرنگونی رژیم خلقی و  پیروزی مجاهدین (1992) یکی از شاخه های اخوان(جمعیت اسلامی) دولت اسلامی تشکیل داد و شاخه دیگر اخوان(حزب اسلامی) علیه این دولت شورید و در نهایت این دولت چنان تضعیف شد که بابرآمدن خلافت گرایان طالبان، در 1996 سرنگون شد. ایده اصلی نوشتار حاضر آن است تا با روش تحلیلی توصیفی با رویکرد تفسیری و با بهره گیری از مستندات تاریخی، علل شکست اخوان المسلمین در این کشور را در تاسیس حکومتی مقتدر و باثبات پی‌‌جوئی نماید. یافته های تحقیق نشان می دهد علل ناکامی این جنبش را باید در دو دسته عوامل درونی و بیرونی جستجو کرد؛ اختلافات داخلی، قومیت گرایی، روی آوردن به دنیازدگی و روزمره‌گی، افراطی گرایی، فاصله گیری از آرمان های تعریف شده اخوان، ضعف ایدئولوژی سیاسی از یک سو و سرکوب‌گری رژیم های حاکم، وابستگی به قدرت های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، امتزاج با جریان‌های تکفیری و سکولار از سوی دیگر از جمله مهمترین عوامل داخلی و خارجی آن به شمار می‌رود.

Assessing the record of the Muslim Brotherhood movement in contemporary Afghanistan

IkhwanalMoslemin movement was formed in the 1960s at a time when Afghanistan was in a political, social, religious and economic crisis. After the People’s Democratic Party came to power in 1978 and a change in the political situation, the movement quickly entered a new phase, declaring the &jihad& discourse as the main strategy for achieving its goals and in this way, it played an important role in the Islamic Awakening and the changes of the 1970s and 1980s. With the overthrow of the People’s Regime and the victory of the Mujahideen (1992), one of the branches of the Ikhwan (JamiateIslami) formed the Islamic State and the other branch of the Ikhwan (HezbeIslami) revolted against this government and finally the government was so weakened that it was overthrown in 1996 by the rise of the Taliban. The main idea of this article is to study the reasons for the failure of Ikhwanalmoslemin in establishing a strong and stable government in this country through a descriptive analytical method with an interpretive approach and using historical documents. The research findings show that the causes of the failure of this movement should be sought in internal and external factors; Internal divisions, ethnicity, worldliness and everyday life, extremism, distancing oneself from iKhwan defined ideals, the weakness of political ideology on the one hand, and the repression of ruling regimes, dependence on regional powers, and Transregional, fusion with takfiri and secular movements on the other hand were the most important internal and external factors.