بررسی تاریخی معماری محراب و مناره در سده نخست اسلامی

با آنکه در منابع اسلامی، سفارشی درباره ساخت محراب و مناره مساجد نیست، چرا این دو پدیده در معماری عبادتگاه مسلمانان وارد گردیده است؟ در این نوشتار با روش کتابخانه‏ای، چگونگی ورود محراب و مناره در معماری مساجد سده نخست اسلامی و فرضیه این که محراب و مناره برگرفته از آیین ایران باستان، مردم جزیرة العرب و معابد یهودیان و مسیحیان است، بررسی خواهد شد. بررسی‏های تاریخی نشان میدهد در سده نخست اسلامی این دو بخش، به معماری مساجد افزوده شده و مساجد جامع؛ فلسطین، کوفه، مدینه، دمشق، قیروان و فسطاط در سده نخست دارای محراب طاقنما بوده و مساجد جامع؛ بصره، فسطاط، دمشق، مدینه، قصبه در رمله فلسطین و قیروان در سده نخست دارای مناره بوده‏اند. مناره در گذشته چهارگوش، حلزونی و استوانه‏ای ساخته می‏شدند و مواد به کاررفته در آن در شرایط اقلیمی و فرهنگ معماری مناطق متفاوت بوده وسپس مناره‏ها بلندتر و باریکتر شده و به عنوان ماذنه کاربرد خود را از دست داده است.

Historical study of the architecture of the Mihrab and minaret in the first century of Islam

Although in Islamic sources, there is no order regarding the construction of the Mihrab and minaret of mosques, why are these two phenomena included in the architecture of Muslim places of worship? In this article, in a library method, followings are discussed:          How the Mihrab and minaret entered the architecture of the first century Islamic mosques?           The hypothesis that the Mihrab and minaret are derived from the religion of ancient Iran, the people of the Arabian Peninsula and the temples of Jews and Christians. Historical studies show that in the first century of Islam, these two sections(Mihrab and minaret) were added to the architecture of mosques and Grand mosques: Palestine, Kufa, Medina, Damascus, Qairwan and Fustat in the first century had arched Mihrab and Grand mosques: Basra, Fustat, Damascus, Medina, Qasba in Palestine and Qairwan in the first century had minarets. In the past, minarets were made in rectangles, spirals and cylinders shape, and the materials used in them varied in climatic conditions and architectural culture of the regions, and then the minarets became taller and narrower and lost their use as a minaret.