فرایند همزیستی تا هم‌گرایی فکری فرهنگی علویان مهاجر با جامعه ایرانی در منطقه جبال

چگونگی همزیستی بین ایرانیان و علویان مهاجر در قرون نخستین اسلامی، پرسش پیش روی این جُستار تاریخی است که به شیوه توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. در پی ظلم خلفای اموی و عباسی، علویان از جزیره‌ العرب و عراق به ایران مهاجرت کردند. ازآنجا‌ که علویان به خاندان نبوت و امامت منسوب بودند، با توجه به مواضع سیاسی و خصایص فردی و اجتماعی، مورد اقبال بومیان قرار گرفتند و چگونگی استقبال ایرانیان از آن ها همواره مورد توجه مورخان قرار گرفته است.گزارش‌های منابع تاریخی، موید آن است که بومیان در شهرهایی چون: قم، کاشان، آبه و ری، از این مهاجران در زمینه مالی و تامین امنیت جانی به‌گرمی استقبال کردند که نتیجه این تعامل، به همزیستی و وحدت اجتماعی تجلی یافت و باعث تغییرات قابل ملاحظه‌ای در نحوه زندگی بومیان و مهاجران گردید. این هم گرایی، عامل مهمی در بسط و گسترش تشیع در عرصه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در تاریخ ایران به شمار می‌رود.