بررسی و تحلیل شخصیت‌های برجسته و مراکز علمی شیعه پژوهان یهودی

آشنایی با شیعه در میان غربیان از دیرباز آغاز شده اما توسط خاورشناسان یهودی به حدود یکصد سال پیش بر می­گردد. با توجه به این که مطالعات یهود در باره اسلام سابقه دیرینه­ای دارد و از سویی برخوردها و دیدگاه­های خاصی در باره اسلام داشته­اند، و از سویی چند شیعه پژوه یهودی در این زمینه نقطه عطفی ایجاد کرده­اند، به نظر می­رسد بررسی ویژگی پژوهش­های آنان، اشتراک­ها و اهداف آنان، و هم­چنین توجه به مراکز علمی آنان از مهمترین مسایل شیعه پژوهی غربیان است. از میان مستشرقان یهودی که در زمینه تشیع پژوهشهای انجام داده­اند؛ گلدزیهر، اتان کلبرگ، اسحاق حسون و ژوزف الیاش بیشتر به چشم می­خورد و از میان آنها نیز گلدزیهر نقطه عطفی در زمینه شیعه پژوهی ایجاد کرد. این چهار شخصیت به دلیل آثار مهم و تحقیق در باره برخی موضوعات خاص و ارایه دیدگاه­های نو و یا بهره­گیری از روش های خاص خودشان از جایگاه مهمتری برخوردار بودند. تاسیس دانشگاه عبری تل آویو توسط وایزمن باعث پر رنگ شدن رویکرد تحقیقات آنها شده و ارتباط مراکز علمی آنان با آلمان جالب توجه است و از سویی بزرگترین خاورشناسان در این مراکز پژوهش کرده‌اند و پیروزی انقلاب اسلامی ایران در رویکرد شیعه­پژوهی این دانشگاه ها تاثیر زیادی داشته است. در این نوشتار شیعه شناسی مستشرقان یهودی با بهره­گیری از روش کتاب­خانه­ای و استناد به نوشته­های مستشرقان یهودی با مطالعه تحقیقات از جمله کتابها و مقالات، مراجعه به سایتهای معتبر علمی، دانشگاهی در زبانهای مختلف فارسی، انگلیسی و ترکی استانبولی؛ دیدگاه، شخصیت و آثار آنها مورد بحث قرار می­گیرد. گرچه به خاطر برخی مشکلات خاص مانند عدم ترجمه همه آثار مستشرقان یهودی، در دسترس نبودن بسیاری از آثار یهودیان، مشکل مراجعه با سایت­های آنان، پیچیده بودن و یا ناکافی بودن اطلاعات درباره آنان، این پژوهش نیز با مشکلات خاص روبرو بوده است.