El-Ġazzālī ve Yunan Kaynakları

Çevirisini yaptığımız bu makalenin amacı, büyük islâm düşünürü ebū ḥāmid el-ġazzālī’nin felsefî kaynaklarına işaret etmektir. yazar makalede, el-ġazzālī’nin mutlak bir felsefe düşmanı olduğu fikrinin yanlış olduğunu ve onun esasen islâmî dinamikler-le örtüşen bir başka felsefe oluşturmaya çalıştığını ortaya koymaya çalışmaktadır. yazar bu bağlamda, el-ġazzālī’nin her dönem yunan felsefesiyle içli dışlı olduğuna ve yunan felsefî li-teratüründen istifade ettiğine dair üç temel kanıt getirir. bunlar: el-ġazzālī’nin tehāfutu’l-felāsife’deki âlemin kıdemi tartışmalarında proklos ile iôannês philoponos’un görüşlerini ye-niden ifade ettiği; iḥyāu ulūmi’d-dīn ile hermes’e nispet edilen muāẕeletu’n-nefs eser-lerindeki nefs teorilerinin benzerliği ve mişkātu’l-envār’daki “nur” tasavvurunun plôtinos’un enneadlar’ından esinlendiği şeklinde özetlenebilir. fakat müellif el-ġazzālī’nin etkisiz bir aracı olduğunu da inkâr eder. ona göre, el-ġazzālī, kurmak istediği yeni dinî yapı adına, seçtiği yeni-eflatuncu düşünceleri islâmî bünyeye yerleştirebilmiş ve yunan felsefesi-ne islâm coğrafyasında meşruiyet kazandırmıştır.