Kant’ın Deizmi

Kant, “deist”i, yalnızca “aşkın teoloji”yi kabul eden, yani tanrı’ya sadece a priori kavramlardan türetilebilen sıfatları atfeden kişi; buna karşılık “teist”i, aynı zamanda “doğal teoloji”yi kabul eden, tecrübe ile bildiğimiz, insani nitelikleri analoji yoluyla tanrı’ya atfeden kişi olarak tanımlamaktadır(vpr 15 16/29-30, 53/54). kant’a göre deist kişi, tanrı kavramını tanımlarken “sadece her şeyin temelinde tesadüfen işleyen ezeli bir mahiyeti, bir ilk varlık ya da dünyanın nihai nedenini anlamaktadır”(vpr 96/81). bu yüzden deist, tanrı’nın olağanüstü mükemmel, zorunlu varlık, tek dünyadışı töz, değişmez, dış etkilere maruz kalmayan, kusursuz, her yerde var olan, her şeye gücü yeten, zamansızca sonsuz ve dünyanın nedeni olduğunu söyleyecektir(vpr 67-95/62-79). ancak sadece teist kişi, insan zihninden elde edilmiş nitelikleri tanrı’ya atfetmektedir, sadece teist kişi tanrı’nın yaşadığını, bildiğini ve irade ettiğini söyleyebilir(vpr 96-122/81-99).