هستی شناسیِ «بیان » و «بیانگری » در موسیقی با رویکرد به موسیقی ایرانی-اسلامی

شاید بنیادی ترین وجه مشترک سه منظر بنیادین: اثر هنری، هنرمند و مخاطب، ه مگرایی آنان در ابرازِ این قاعده کلی است که“هنر، بیان است”. منش بیانی ذاتی هنر، دربرخی از ادوار و در گستر ههای فرهنگی متفاوت، م یتواند معطوف به “بیانگری” نیزباشد؛ مانند موسیقی اپرا که ب هطور خودآگاه، بازنمای واقعیت و یا موسیقی رمانتیک سده 19 م که فرانمای احساسات مولف آناست. این منش “بیانگری” موسیقی درتلقی بسیاری از متفکران، آنگاه که موسیقی به یک نام، نامیده یا با شعر و یا تصویری همراهم یشود، بیش از پیش نمود م ییابد. این نوع خودآگاه بیان دره منهادی با بیان همیشگی هنر است.در این مقاله، نخست بنیانِ بیان و بیانگری در زیبای یشناسیِ موسیقی به روش توصیفی، موردِ مطالعه واقع م یگردد. سپسمتغیرهای توصیفی فوق الذکر، در حوزه هنرهای تجسمی و در ادامه، ضمن معرفی دو مفهوم بیانِ سوبژکتیو و بیان ابژکتیو، امکانگذار و تعاملِ این دو مفهوم در موسیقی مورد بحث قرارم یگیرد.سپس با در نظر گرفتن نسبت بیانِ ابژکتیو سوبژکتیو و در ادامه طرحِ مفهوم تجانس اقنا عکننده، چالش این گذار در بیانِموسیقی اسلامی ایرانی بررسی خواهد شد. در انتها، از سویی نتیجه م یشود: الف( فرّاریتِ ومنش زمانمندِ موسیقی، همواره باعثم یشود که موسیقی در زمان تلاقی با سایر هنرهای تجسمی، بیش از آنها، منشِ بیانگری سوبژکتیو به خود گرفته و بیانگرِ نیت یاقصدی باشد. ب( موسیقی اسلامی ایرانی نمی تواند مصداقی از نظریه بیانگریِ موسیقی باشد، بلکه به عکس، در تقابل با آن است.