فرم و محتوا در دنیای فلوطین: با توجه به هنر و اثر هنری

این جهان اگر هم زیبا می نماید، زیبایی اش به دلیل انعکاس تصویر روح در آن است. اوج این نگرش در مکتب «نوافلاطونی » تجلی پیدا می کند. نوافلاطونیان خود را بنیانگذار فلسفه تازه ای نمی دانند، بلکه بر آن اند تا فلسفه افلاطون را از تحریف هایی که در طول زمان بر آن وارد شده برهانند (اگرچه نظام فلسفی تازه ای پدید می آورند). فلوطین، که از مهم ترین چهره های این مکتب و آخرین فیلسوف دوران باستان است، از نظر تاریخی در جایی ایستاده که جهان باستان از دوران بعدی، یعنی قرون وسطی، جدا می شود. اندیشه های او در حوزه هنر و فلسفه، به ویژه درباره مفهوم زیبایی، بسیار تاثیرگذار بوده است. هدف از نگارش این مقاله یافتن ریشه های معنایی و رابطه «فرم » و «محتوا » در نگرش این اندیشمند برجسته دوران باستان بوده و نگارنده در جستجوی یافتن پاسخی برای این پرسش ها بود که، اساساً نگاه و نگرش فلوطین به جهان چگونه است؟ زیبایی چه جایگاه و تعریفی دارد و همچنین هنر و اثر هنری چگونه تعریف می شوند و دارای چه جایگاهی هستند در پی شکافتن اندیشه های فلوطین از پس مفاهیم مذکور و جستجوی معانی عمیق فرم و محتوا، به زعم نگارنده، در باور فلوطین هستی یعنی زیبایی، و زیبایی یعنی هستی؛ فرم یعنی زیبایی، و زیبایی یعنی فرم؛ و خدا یعنی زیبایی، نیک یعنی زیبایی، عشق یعنی زیبایی و زیبایی یعنی عشق. بر اساس این تعریف، در نگرش فلوطین همه جهان و همه مفهوم ها و کلاً همه چیز در جهان آکنده از فرم (زیبایی/ عشق) است. فرم به عنوان عامل هستی و بودش همه پدیده ها: «تصویری از محتواست » و هنرمند نیز به عنوان یک خالق فرم، اثرش را نه از نسخه دست چندم این جهانی که از سرمشق و نمونه اصلی (ایده ها) می سازد. اشاره به ارتباط فرم و انتزاع و رابطه نقاشی انتزاعی با جهان ایده ها از دیگر نتایج این مقاله است.