بازسازی «رویکرد زیباشناختی» در فلسفۀ آموزش موسیقی

مقالۀ حاضر بر آن است که از رویکردهای معطوف به حوزۀ فلسفیِ آموزش موسیقی، دو رویکرد زیباشناختی و عملگرایی‌ را مورد تحلیل قرار دهد. عملگرایان نشان می‌دهند موسیقی چگونه با پارادایم علمی و کنش‌های فرهنگی- اجتماعی، همراه می‌شود؛ از سویی، آموزش موسیقی به دنبال بالابردنِ تواناییِ ادراک، تجربه و ارزیابیِ‌کیفیات زیباشناسانه نیز هست. این امر، بی‌‌مدد رویکرد زیباشناختی میسر نخواهد شد. پرسش پژوهش آن است که ادراک زیباشناسانه از موسیقی و تلقیِ آن در مقامِ کنش اجتماعی، بیشتر با هم توافق و سازگاری دارند یا دو نگرشِ کاملا مقابل و مغایرند؟ شیوۀ گردآوری اطلاعات،کتابخانه‌ای و با کاربرد ادبیاتِ دو رویکرد مذکور از اواسط 1950 میلادی به بعد بوده است. روش پژوهش،کیفی، از نوع توصیفی-تحلیلی است؛ به این منظور، ابتدا نظریه‌های دو رویکرد مد نظر قرار گرفت تا بتواند با توجه به نگرش سلبی و ایجابی هر یک از آنها و گذر از دوقطبی‌نگری، به بازسازیِ رویکرد زیباشناختی دست یابد. در این بازسازی، مقاله به ابزار، روش و محتوای فلسفیِ آموزش موسیقی تکیه داشت که بر بنیاد نظریه‌های دو رویکرد مذکور، ارائه شد. نتایج پژوهش نشان داد اگر تجربۀ زیباشناسانه در موسیقی را بیشتر به مثابه عمل آفرینش معنا در نظر بگیریم تا تاملات درونی، موسیقی دیگر ابژه‌ای مستقل با معنای ذاتی نیست و نیاز به ترک رویکرد زیباشناختی به شیوۀ عملگرایی نخواهد بود. تجربۀ زیباشناسانه در بازسازیِ رویکرد زیباشناختی، به شیوۀ تعامل فرد با ابژۀ زیباشناسانه و چگونگیِ رفتار با آن بازمی‌گردد که به آموزش فرهنگی نیازمند است. آموزش مدرن بر آن است که هر کودک باید فرصتِ گسترش توانایی‌های خود برای مشاهده، تجربه، ارزیابی و آفرینش امر زیبا را داشته باشد. این مهم، با طراحیِ آموزش موسیقی با کاربرد هر دو رویکرد بدست می‌آید.

reconstructing the “aesthetic approach” in the philosophy of music education

the present article aims to analyze two approaches, aesthetic and pragmatistic, among the approaches to the philosophical field of music education. pragmatists show how music is associated with the scientific paradigm and socio-cultural actions; on the other hand, music education seeks to increase the ability of perception, experience and evaluation of the aesthetic qualities.‌this will not be possible without using the aesthetic approach.‌the question of the research is whether the aesthetic perception of music and its perception as a social action are more compatible with each other, or are the two views completely opposite and contradictory?‌the method of data acquisition is based on library research and using texts of two approaches since the mid-1950s.the research method is qualitative and based on descriptive-analytical method;‌for this purpose,‌the theories of two approaches were taken into consideration in order to achieve the reconstruction of the aesthetic approach by considering the negative and positive attitude of each of them and passing the bipolarity. in this reconstruction, the paper is relied on the tools, method and philosophical content of music education, which was presented on the basis of the theories of the two mentioned approaches.‌the results of the research showed that if we consider the aesthetic experience in music more as an act of creating meaning than internal reflections, music is no longer an independent object with an inherent meaning, and there will be no need to abandon the aesthetic approach the way that is done in pragmatism. the aesthetic experience in reconstructing the aesthetic approach refers to the way someone interacts with the aesthetic object, which requires cultural education. modern education is based on the fact that every child should have the opportunity to expand their abilities to observe, experience, evaluate and create the beauty. this can be achieved by planning music education using both approaches.