هردر و بازارزیابیِ مجسمه همچون هنرِ لمسی

هدفِ اصلی این مقاله دستیابی به تبیینی نو از چیستی هنرِ مجسمه و جایگاهِ آن در میانِ هنرها از راهِ بازیابی و بررسی اهمیتِ کمابیش مغفول مانده حسِ لمس در تجربه این هنر است. این موضوع نزدِ یوهان گوتفریت هردر، فیلسوفِ آلمانی سده هجدهمِ میلادی، با تمرکز بر ادعای کانونی او در رساله مجسمه: دریافتهایی درباره فرم و ریخت از رویای صورتبخشِ پیگمالیون پی گرفته می‌شود؛ در آن رساله هردر پای می‌فشارد که مجسمه اولاً و اساساً هنری است لمسی و درست از همین رو از اهمیتی ممتاز در میانِ هنرها برخوردار است. در پژوهشِ حاضر پس از ارائه گزارشی کوتاه از پیشینه بحث درباره سنجشِ هنرها نسبت به هم در سده هجدهمِ میلادی و کاوشِ موضعِ هردر در نسبت با این پیشینه، چنین تبیین می‌گردد که او با پیش نهادنِ مفهومِ نیرو به منزله معیارِ اصلی سنجشِ هنرها و همخوان دانستنِ حسِ لمسِ ما با نیروی مبهمِ هستی، مجسمه را هنری برخوردار از توانِ بنیادین برای به چنگ آوردنِ این نیرو قلمداد می‌کند.

Herder and Reappraising Sculpture as Tactile Art

The main objective of this essay is to reexamine the nature of sculpture and its importance among arts via retrieving and studying the relatively neglected importance of touch in the experience of this art. This objective is pursued according to eighteenthcentury German philosopher, Johann Gottfried Herder, by focusing on his Sculpture: Some Observations on Shape and Form from Pygmalion rsquo;s Creative Dream, where he insists that sculpture is originally a tactile art, and therefore has a distinct position among arts. In the present essay, after giving a short account of the background of the dispute over comparison of arts in eighteenth century, and inquiring Herder rsquo;s stance in this dispute, it is explained that he, by proposing the concept of force to be the chief criterion for judging arts, and by claiming that our sense of touch corresponds to the obscure force of Being, concludes that sculpture is an art with fundamental potential to perceive this force.