شناسایی وجه شمایلی رستم در نگاره‌های رزم رستم و سهراب

شاهنامه فردوسی یکی از بزرگترین سروده‌های حماسی جهان است. ارزش‌های برجسته ‌این منظومه، از دید نگارگران دوره‌های مختلف پنهان نمانده و به ترسیم نگاره‌های بسیاری از داستان‌های شاهنامه پرداخته‌اند. رزم رستم و سهراب یکی از جذاب‌ترین مضامین برای این نگارگران بوده است. به دلیل وجود لایه‌های مختلف معنایی در شاهنامه، شاهنامه‌نگاری نیز مواد خام بسیار ارزشمندی برای شناسایی نشانه‌ها و رمزگان در اختیار می‌گذارد. در واقع علم نشانه‌شناسی قابلیت شناسایی و بازقرائت مجدد این نگاره‌ها را جهت درک بیشتر این اثر برجسته بدست می‌دهد. با توجه به اهمیت شخصیت‌پردازی در داستان رستم و سهراب و طراحی شمایل متناسب با شخصیت و کاراکترهای برجسته در نگارگری، این تحقیق تلاش دارد تا مهم‌ترین شخصیت شاهنامه، یعنی رستم را در نگاره‌های دوره‌های مختلف مورد تحلیل نشانه‌شناسانه قرار دهد. از آن جهت که در روش نشانه‌شناسی پیرس، نشانه با جنبه‌ای سه سویه، در نظر گرفته شده و به نقش تفسیرگر و برداشت او » تفسیر « اهمیت داده شده، تعداد 15 نگاره از این بخش شاهنامه انتخاب شده و از دیدگاه ‌این اندیشمند مورد تحلیل قرار گرفته شده است. این تحقیق به لحاظ هدف بنیادی از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی است و جهت گردآوری داده‌ها از روش میدانی و اسنادی استفاده شده است. در پایان پژوهش چنین به نظر می‌رسد که ارتباط با موضوع داستان و به تصویر کشیدن کاراکترها توسط نگارگران، از مسیرهای شنیدن داستان و دریافت پیام‌های زبانی گفتاری، خواندن متن داستان از طریق پیام‌های زبانی متنی و دیدن تصاویر از پیش موجود، شکل می‌گیرد و در نهایت با دخالت اندیشه و خلاقیت‌های فردی و به کارگیری عناصر بصری (اعم از متن و تصویر ) در قالب نگاره‌ها، انتقال به مخاطب امکان پذیر می‌شود. در مجموع، نگارگران برای معرفی و شناساندن رستم به مخاطب، از نشانه‌های با رابطه قراردادی در وجه نمادین و علت و معلولی در وجه نمایه‌ای، بیشتر بهره برده‌اند.

The Identification of Iconic Aspect of Rostam in Miniatures of Combat between Rostam and Sohrab

Ferdowsi rsquo;s Shahnameh is one of the greatest epic poems in the world. The outstanding values of this poem have not been hidden from the painters of different periods and they have drawn illustrations for many stories of Shahnameh. The combat of Rostam and Sohrab has been one of the most interesting themes for these painters. Due to the existence of different layers of meaning in Shahnameh, Shahnameh painting also provides very valuable raw materials for identifying signs and codes. In fact, the science of semiotics provides us with the ability to identify and reread these drawings to better understand this outstanding work. Considering the importance of characterization in the story of Rostam and Sohrab and the design of icons which are in appropriate accordance to the prominent characters in paintings, this study tries to semiotically analyze the most important character of Shahnameh, namely Rostam in the paintings of different periods. Since in Pierce rsquo;s semiotic method a sign is treated as having three dimensions and the role of the interpreter and his perception of ldquo;interpretation rdquo; is given importance, 15 drawings from this section of Shahnameh are selected and analyzed from the point of view of this thinker. This research is fundamental in terms of its goal; has a descriptiveanalytical nature and lean on field and documentary methods for collecting data. At the end, it is concluded that painters rsquo; connection with the subject of the story and the way they depict them have to do with hearing the story, receiving its linguisticspoken messages, reading the text of the story through linguistictextual messages, and seeing preexisting images. The final outcome is formed and transferred to the audience with the intervention of the individual painter rsquo;s thought and creativity and the use of visual elements (both text and image) in the form of drawings. Generally, in order to introduce Rustam to their audience, painters have often used signs with a conventional relationship in the symbolic aspect and cause and effect relationship in the index aspect.