بازجست معانی عرفانی در شکل و ساختار نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی

از مهم‌ترین موارد در بیان هنرمندانه یک اثر هنری، شکل پنهانی زیرساخت آن به شمار ‌می آید. این نقش به خصوص در هنر نگارگری ایرانی قابل تامل است. بیان نمادین و هنرمندانه در آثار دوره صفوی به صورتی انتظام یافته در نگاره های بسیاری متجلی شده است. ازجمله نگاره هایی که در مکتب تبریز دوم به تصویر کشیده شد، نگاره مستی لاهوتی و ناسوتی به قلم سلطان محمد، دارای لایه ‌های پنهان معنایی و نمادین بسیار است. پژوهش حاضر با هدف تبیین معانی عرفانی در شکل و ساختار نگاره مورد نظر و ارتباط آن با کل مجموعه درپی پاسخ به این سوال است: وجوه عرفانی چگونه در ساختار و ترکیب‌ بندی نگاره بازتاب یافته است؟ یافته‌های موجود به ‌روش توصیفی تحلیلی و روش جمع آوری داده ها به ‌صورت کتابخانه ای انجام پذیرفته است. نتایج حاکی از آن است که روند شکل‌گیری نگاره با ساختاری انتظام یافته، حاوی نگرشی روحانی و جلوه‌ های مختلف عرفانی است که در قالب تصاویر مبین اصل کثرت در عین وحدت است.

Retrieving Mystical Meanings in the Form and Structure of the Miniature of “Worldly and Otherworldly Drunkenness”

One of the most important aspects of an artistic expression in a work of art is the hidden form of its infrastructure. This item is especially noteworthy in Iranian painting. Symbolic and artistic expression in the works of the Safavid period are manifested in a wellorganized manner in many paintings. Among the paintings depicted in the school of Tabriz II, the painting of Worldly and Otherworldly Drunkenness by Sultan Mohammad has many hidden semantic and symbolic layers. The aim of this study is to explain the mystical meanings in the form and structure of this painting and its relationship with the whole collection in order to answer this question: How are mystical aspects reflected in the structure and composition of the painting? The available findings are descriptiveanalytical and the method for collecting data is librarybased. The results indicate that the process of miniature formation follows an organized structure and contains a spiritual attitude with various mystical manifestations which in turn reveals the principle of ldquo;plurality in unity rdquo;.