تحلیل نگاره «یوسف و زلیخا» اثر کمال‌الدین بهزاد بر اساس نظریه ترامتنیت ژرار

نظریه ترامتنیت ژرار ژنت، تقسیم‌بندی نظام‌مندی را در دامنه مطالعات بینامتنی عرضه نمود. این نظریه شامل پنج دسته از جمله بینامتنیت، پیرامتنیت، فرامتنیت، سرمتنیت و بیش‌متنیت ‌می‌شود. در این مقاله نگاره »حکایت یوسف و زلیخا « اثر کمال‌الدین ‌بهزاد با هدف تبیین پنج رابطه ترامتنی به‌ منظور شناسایی بهتر ابعاد گوناگون این نگاره تحلیل شده ‌است. سوالات مقاله عبارتند از: نگاره یوسف و زلیخا اثر ‌بهزاد دارای کدامیک از روابط ترامتنی از منظر ژنت است؟ این نگاره بعنوان متنی بصری چگونه در ارتباطات ترامتنی تعریف ‌می‌گردد؟مقاله به شیوه توصیفی- تحلیلی انجام‌شده و شیوه جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای است. یافته‌های تحقیق نشان ‌می‌دهد نگاره شامل بینامتن‌های صریح قرآن‌کریم، بوستان ‌سعدی و یوسف ‌و‌ زلیخای جامی و بینامتن‌های ضمنی و تصویری بصورت اشکال و رنگها است. نگاره دربردارنده سرمتن اخلاقی-تعلیمی است. تفاسیر و نقدهای مربوط به این نگاره فرامتن آن است و همچنین پیرامتن‌هایی درونی در آن وجود ‌دارد. از منظر بیش‌متنیت نیز در دسته جایگشت قرارمی‌گیرد.

Analyzing the Painting of “The Story of Yusof & Zoleikha” by Kamal al-Din Behzad According to Transtextuality Theory of Gerard

Transtextuality theory of Gerard Genette offered a systematic classification in the field of intertextuality studies. This theory includes five main parts: Intertextuality, Paratextuality, Metatextuality, Architextuality and Hypertextuality. In this article one of Kamal alDin Behzad rsquo;s artworks, namely ldquo;The Story of Yusof Zoleikha rdquo; has been analyzed by these five parts of Transtextuality theory, in order to identify various dimensions of the painting. The questions are: Which one of Genette rsquo;s transtextuality applies to the painting of ldquo;The Story of Yusof Zoleikha rdquo;? As a visual text, how is this painting to be identified in the transtextuality relationships? The method of this article is descriptiveanalytical and the data collection is librarybased. Findings of the research show that the painting has definite intertextuality, like Quran, Bustan of Sa rsquo;di, Yusof Zoleikha of Jami, and the implicit and visual intertextuality are seen in its forms and colors. The painting has moraldidactic architextuality. All interpretations and reviews related to this painting could be regarded as its metatextuality while it provides several paratextuality as well. This artwork is also considered as a hypertextuality that includes transposition.