نسبت زیبایی‌شناسی و هنرهای سنتی در حکمت هنر هندو

یکی از مفاهیمی که در دوران معاصر و پیرامون چیستی هنر کاربردی فراوان یافته، اصطلاح »زیبایی شناسی « است. گرچه این اصطلاح با ظهور فیلسوف آلمانی بائوم گارتن و سپس ایمانوئل کانت معنای تازه ای در فلسفه غربی یافت، اما امروزه در مورد انواع هنر از جمله هنرهای برآمده از سنت های شرقی نیز استعمال می شود. هدف از نگارش این مقاله، که به صورت تاویلی-تحلیلی انجام می پذیرد، آسیب شناسی کاربست اصطلاح زیبایی شناسی در مورد هنرهای برآمده از آیین، مانند هنر سنتی هندی است. برای رسیدن به این هدف پس از پرداختن به اصول برآمده از علم زیبایی شناسی، به بنیان های حکمی در تفکر هندو پرداخته خواهد شد. سپس مهم ترین ویژگی های هنرهای سنتی هندی به واسطه متون مقدس تبیین می گردد. در انتها نیز با تطبیق اصول حاکم بر علم زیبایی شناسی و مبانی حکمی هنر هندویی، وجوه افتراق و اشتراک این دو دیدگاه ذیل پنج مورد اصلی بیان می شود. نتیجه آن که اگرچه هنر سنتی هندی را می توان از وجه زیبایی شناسانه مورد تحلیل قرار داد، اما ادراک کامل آثار شکل گرفته در این تمدن تنها به واسطه فهم بنیان های مذهبی و انگاره های مقدس آیینی حاکم بر تفکر هندو قابل دستیابی است و به همین دلیل استعمال واژه زیبایی شناسی برای اشاره به وجوه هنری و امر زیبا در هنرهای ادوار کهن هند توصیه نمی شود. همچنین برای تفهیم بهتر این معنا یکی از ساده ترین اشکال مندله از دو زاویه زیبایی شناسانه و حکمت هندویی مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.