بررسی آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت مالیات بر مصرف و مالیات بر درآمدبر مصرف بخش خصوصی در اقتصاد ایران

با توجه به شرایط کنونی اقتصاد ایران، کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و افزایش اتکای دولت به درآمدهای مالیاتی بیش‌ازپیش ضروری به‌نظر می‏رسد. هرچند افزایش هرکدام از انواع مالیات‏ها می‌تواند منجر به افزایش درآمدهای مالیاتی شود، اما افزایش در هرکدام از انواع مالیات‏ها می‌تواند آثار متفاوتی بر متغیرهای کلان اقتصادی و به‌ویژه بر مصرف بخش خصوصی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متغیرهای شکل‌دهنده تقاضای اقتصاد تاثیر منفی داشته باشد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع فوق، مقاله حاضر در پی بررسی تاثیر دو نوع از مالیات (مالیات بر مصرف و مالیات بر درآمد) بر مصرف بخش خصوصی در دوره (1392-1358) برای اقتصاد ایران می‌باشد. نتایج الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی و تابع تجزیه واریانس حاکی از آن است که تاثیر مالیات بر درآمد بر مصرف بخش خصوصی تقریباً دو برابر مالیات بر مصرف می‌باشد، به‌نحوی‌که ضریب متغیر مالیات بر درآمد در بلندمدت 249/0 و ضریب متغیر مالیات بر مصرف 116/0 به‌دست‌آمده است. بر این اساس بهتر است دولت جهت افزایش درآمدهای مالیاتی خود از مالیات بر مصرف که تاثیر منفی کمتری بر مصرف بخش خصوصی دارد، کمک بگیرد یا در صورتی‌که قصد افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق افزایش مالیات بر درآمد را دارد بهتر است آثار معکوس آن بر مصرف بخش خصوصی را مدنظر قرار دهد و سیاست‌های تکمیلی را در این راستا اتخاذ نماید.