ارائه الگوی نظارت مبتنی بر ریسک بر بانک‌ها و موسسات اعتباری با استفاده از نظریه داده بنیاد

هدف این تحقیق، ارائه مدل نظارت مبتنی بر ریسک توسط نهاد ناظر بر بانک‌ها و موسسات اعتباری است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه متخصصان و صاحب‌نظران حوزه بانکداری بوده و نمونه‌گیری در این تحقیق نیز از نوع نمونه‌گیری نظری و هدفمند (گلوله برفی) است. برای این منظور با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد از طریق مصاحبه حضوری، ده نفر از خبرگان، صاحب‌نظران و مدیران ارشد حوزه بانکی (بانک مرکزی و شبکه بانکی) و اساتید دانشگاه انتخاب و با ایشان مصاحبه شد، بر اساس نظریه کیفی داده بنیاد پس از گردآوری سازمان‌یافته داده‌ها و تحلیل استقرایی مفاهیم استخراج شده حاصل از مصاحبه‌ها، از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی، مقوله‌ها و گزاره‌ها معرفی و روابط مفهومی پدیده‌ها که مدل را تشکیل می‌دهند ارائه شده است. نتایج حاصل از تحقیق معرف 35 بعد در قالب پنج مقوله به شرح ارائه شده در متن پژوهش است بر اساس نتایج تحقیق، فقدان تعریف مشخص از مفهوم نظارت و اهداف آن باعث شده است ذینفعان و کنشگران حوزه بانکداری، انتظارات متفاوتی از مفهوم و حدود عملکرد و به‌تبع آن خروجی سیستم نظارتی داشته باشند. این موضوع باعث ناهماهنگی فی‌مابین سازمان نظارت شونده، نهاد ناظر و مراجع تصمیم‌گیری می‌شود. همچنین عدم کفایت وضعیت فعلی نظارت، به‌واسطه گذشته‌نگر بودن چارچوب نظارت موجود، رضایت از خروجی چارچوب فعلی نظارت را در سطح پایین قرار داده است؛ اتکا صرف به رویکرد نظارت تطبیقی و عدم توجه به مخاطرات آتی و پیش‌بینی آینده و نیز فقدان فرآیند و ساختار مناسب در اعمال نظارت، ضرورت نظارت مبتنی بر ریسک را ایجاب می‌کند. علاوه بر این کمبود و تخصیص نامناسب منابع بانکی و نیز تغییرات گسترده و پیچیدگی‌های محیط کسب‌وکار در صنعت بانکداری ضرورت استقرار مدل نظارت مبتنی بر ریسک را توجیه می‌کند.

presenting the risk-based supervision model on banks and credit institution by using grounded theory

the aim of this research is to present a risk- based supervision model by the bank and credit institution supervisor. the statistical population includes all experts in the banking industry and our sampling method is a theoretical and targeted one(snow ball).for this purpose ten experts- experts and senior managers of the banking sector (central bank and banking network) and university professors- are selected and interviewed. propositions and conceptual relationships of the phenomena that makeup the model are introduced, based on the grounded theory, after collection of organized data and inductive analysis of concepts derived from interviews, through open cooling, axial coding and selective coding of categories. in addition, after reviewing the theoretical foundations and experiences of other countries, some effective components are included in the model. the results of the research represent 35 dimensions. findings show that the lack of a clear definition of the supervision concept and its goals has caused stakeholders and actors to face different expectations of the concept of performance and the outcome of regulatory system. this issue leads to an inconsistency between the supervised organization, supervisory institution and decision-making authorities also, the inadequacy of the monitoring in current situation, due to the retrospective nature of the existing monitoring framework, has placed satisfaction with the output of the current monitoring framework at a low level. relying solely on the approach of comparative supervision and not paying attention to future risks and future forecasting, as well as the lack of a proper process and structure in applying supervision show the necessity of the risk-based supervision.