محاسبه و تحلیل شاخص پیچیدگی اقتصادی در استان‌های ایران

نظریه پیچیدگی اقتصادی اخیراً توسط دو گروه از دانشمندان در دانشگاه هاروارد و mit توسعه پیدا کرده است. بر اساس این نظریه، توانمندی‌های مولد انباشته شده در هر کشور، تحولات ساختاری و رشد اقتصادی آن را تعیین می‌کنند. شاخص پیچیدگی اقتصادی به منظور سنجش حجم توانمندی‌های انباشته شده، هر سال برای بیش از 120 کشور دنیا محاسبه می‌شود. در این تحقیق برای اولین بار سعی شده است شاخص پیچیدگی اقتصادی برای استان‌های کشور طی دوره زمانی 1379-1397 محاسبه گردد. برای این منظور، بر اساس روش پیشنهادی هارتمن و همکاران (2017) و میلی و تیتلبوین (2020) که مبتنی بر شاخصهای پیچیدگی کدهای آیسیک دو رقمی،  مزیت نسبی آشکار شده هر استان در هر یک از کدهای آیسیک و سهم هر کد آیسیک از کل gdp استان است، شاخص پیچیدگی اقتصادی استان‌های کشور برای هر سال محاسبه شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد درجه پیچیدگی اقتصادی تمامی استان‌های کشور طی دوره زمانی مورد بررسی منفی بوده است. استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، ایلام و بوشهر در اغلب سال‌ها کمترین درجه پیچیدگی و در مقابل استان‌های قم، تهران، اصفهان، قزوین، مرکزی و آذربایجان شرقی در اغلب سال‌ها بیشترین درجه پیچیدگی اقتصادی را در بین استان‌های کشور داشتند. اجرای سیاست‌های صنعتی و تجاری در سطوح ملی و استانی ملی در جهت توسعه رشته فعالیت‌های ساخت سایر محصولات کانی غیرفلزی، ساخت محصولات از لاستیک و پلاستیک، ساخت محصولات فلزی فابریکی به‌جز ماشین‌آلات و تجهیزات، ساخت ابزار پزشکی، ابزار اپتیکی، ابزار دقیق و انواع ساعت، ساخت ماشین‏آلات و تجهیزات طبقه‏بندی نشده در جای دیگر، ساخت ماشین‌آلات و دستگاه‌های برقی طبقه‌بندی نشده در جای دیگر، ساخت فلزات اساسی و ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم‌تریلر می‌توان کمک موثری به افزایش درجه پیچیدگی اقتصادی طیف وسیعی از استان‌های کشور نماید.