تاثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی بر رقابت‌پذیری: مطالعه کشورهای منتخب نوظهور

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین پیچیدگی اقتصادی و رقابت‌پذیری با استفاده از داده‌های تابلویی در نمونه‌ای شامل 39 کشور نوظهور از سال 2002 تا 2018 است. نتایج آزمون علیت گرنجری دومیترسکو و هورلین (2012) حاکی از وجود علیت دوطرفه بین پیچیدگی اقتصادی و رقابت‌پذیری است؛ به این مفهوم که میزان پیچیدگی اقتصاد بالاتر به کشورها کمک می‌کند تا سطح متوسط رقابت‌پذیری خود را بهبود بخشند و برعکس. همچنین نتایج تخمین مدل با استفاده از برآوردگر گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی (sys-gmm) نشان می‌دهد که پیچیدگی اقتصادی، عاملی تعیین‌کننده در رقابت‌پذیری کشورها است. این نشان می‌دهد که پیچیدگی اقتصادی، فرصت‌های قابل توجهی را برای مشاغل جدید از طریق ایجاد بخش‌های جدید و محصولات جدید ایجاد می‌کند که از این طریق منجر به رقابت بیشتر و محیط پویاتر می‌شود. در عین حال، تاثیر متغیرهای رشد تولید ناخالص داخلی، حکمرانی خوب، نرخ ارز واقعی موثر، سرمایه انسانی و مخارج تحقیق و توسعه و بهره‌وری عوامل تولید نیز بر میزان رقابت‌پذیری کشورها مثبت است. لذا ضرورت دارد که کشورهای نوظهور در راستای افزایش رقابت‌پذیری و توسعه اقتصاد دانش‌محور، سیاست‌های افزایش پیچیدگی اقتصادی در کنار سایر عوامل موثر بر رقابت‌پذیری را مد نظر قرار دهند.