تحریم، متغیرهای عمده‌ی اقتصاد کلان و شاخص فلاکت: رویکرد پنل گشتاورهای تعمیم‌یافته (مطالعه‌ی موردی استان‌های منتخب کشور)

شاخص فلاکت، از نماگرهای اقتصادی است که توسط اقتصاددانی به نام آرتور اوکان در اواخر دهه ی 1970 میلادی تعریف شد. این شاخص از جمع جبری متغیرهای نرخ تورم و نرخ بیکاری حاصل و برحسب درصد بیان می شود. میزان بالای شاخص فلاکت، می تواند باعث ایجاد مشکلات اقتصادی و اجتماعی شود. زیرا از یک سو، نرخ تورم و از سوی دیگر، نرخ بیکاری افزایش یافته است. به عبارت دیگر، شاخص فلاکت می تواند بیانگر وضعیت رکود تورمی در جامعه باشد. لذا، هدف این تحقیق، بررسی عوامل موثر بر شاخص فلاکت در استان های منتخب کشور (مرکزی، همدان، کرمانشاه، کردستان و لرستان) طی دوره ی زمانی 1397-1387 است. تاثیر متغیرهای مستقل تولید ناخالص داخلی، تراز تجاری و مالیات و نیز متغیر مجازی تحریم های اقتصادی بر متغیر وابسته ی شاخص فلاکت در یک مدل لگاریتمی، با استفاده از نرم افزار eviews و به روش پنل گشتاورهای تعمیم یافته (gmm) برآورد شد. بدین منظور، داده های مربوطه از مرکز آمار ایران و معاونت های اقتصادی ادارات کل امور اقتصادی و دارایی استان های مذکور جمع آوری و پس از انجام آزمون های آماری مربوطه، مشخص شد متغیرهای تراز تجاری، تولید ناخالص داخلی و تحریم های اقتصادی تاثیر معنادار و مثبت و متغیر مالیات تاثیر معنادار و منفی بر شاخص فلاکت داشتند.

sanction, macroeconomic major variables and misery index: the approach of gmm panel (case of study selected provinces of the country)

the misery index is an economic indicator that defined by economist arthur okun in the late of decade 1970. this index, determine of total inflation and unemployment rates and express in terms of percent. high misery index, end in economic and public troubles. because have increased both inflation and unemployment rates. in other words, the misery index can indicate the state of stagflation in society. thus, this study purpose, investigated the effective factors on misery index in selected provinces of the country (markazi, hamedan, kermanshah, kordestan and lorestan) between years 2008-2018. was estimated the effect of gross domestic product, commerce balance and tax independent variables and economic sanctions dummy variable on misery index dependent variable in a logarithmic model, the using of eviews software and gmm panel method. for this purpose, the relevant data were collected from the statistics center of iran and the economic deputies of economic and financial affairs directorate general of mentioned province and after of statistical tests, determined commerce balance, gross domestic product and economic sanctions variables have significant and positive impact and tax variable has significant and negative impact on misery index.