بررسی عوامل موثر بر نرخ ارزحقیقی ایران با توجه به شاخص‌های منتخب برنامه ششم توسعه با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری (vecm)

شناسایی عوامل موثر برشکل گیری و تغییرات نرخ ارز در بلند مدت و همچنین آگاهی از چگونگی اثر پذیری نرخ ارز از سیاستهای اقتصادی جهت همراستایی با اهداف مورد نظر از جمله ضروریات یک برنامه موفق اقتصادی است. براین اساس این مطالعه به بررسی عوامل بلند مدت و کوتاه مدت موثر بر نرخ ارز حقیقی ایران و تخمین ضرایب متغیر های مربوطه با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری ((vecm در چارچوب یک مدل نرخ ارز تعادلی رفتاری (beer) پرداخته است. سپس با پایش روند انحراف نرخ ارز حقیقی بالفعل از نرخ ارز تعادلی بلند مدت در طی سالهای 1396-1352، با توجه به اهداف کمی منتخب برنامه ششم توسعه ایران، نرخ ارز حقیقی و نرخ ارز تعادلی کشور در طی سالهای برنامه را برآورد نموده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد به علت عدم تحقق اهداف کلان تعیین شده در سه سال اول برنامه ششم، شکاف نرخ ارز اسمی از نرخ ارز تعادلی در این مدت بطور متوسط سالیانه به حدود 25 درصد رسیده  است. علاوه بر این، فشار تورم پولی، کاهش رشد تولید و افزایش ریسک سیستماتیک کشور موجب افزایش مستمر نرخ ارز اسمی در بازار موازی شده است. 

investigating the factors affecting iran's real exchange rate according to selected indicators of sixth development plan using the vector error correction model

recognizing the effective factors in the formation and fluctuations of the exchange rate in the long run, as well as knowing how the exchange rate influents from economic policies to align with the desired goals are among the necessities of a successful economic plan. accordingly, this study investigates the long-term and short-term factors affecting the real exchange rate of iran and estimates the coefficients of the relevant variables using the vector error correction model (vecm) in the framework of behavioral equilibrium exchange rate model (beer). monitoring the trend of deviation of the actual real exchange rate from the long-term equilibrium exchange rate during the years 1973-2017, according to the selected quantitative goals of the sixth economic development plan of iran, the real exchange rate and the equilibrium exchange rate of the country has been estimated during. the results of this study show that due to the failure to achieve the goals in the first three years of the sixth plan, the nominal exchange rate gap from the equilibrium exchange rate has reached an average of about 25 percent annually. in addition, the pressure of monetary inflation, reduced production growth and increased systemic risk of the country has led to a continuous increase in the nominal exchange rate in the parallel market.