طراحی و ارائه مدلی به منظور ارزیابی آمادگی سازمان گمرک ایران برای پیوستن به انقلاب صنعتی چهارم

یکی از مهم‌ترین عوامل توسعه اقتصادی کشورها، رشد بخش خارجی اقتصاد و بازرگانی بین‌المللی است. به عبارت دیگر داشتن مبادلات تجاری گسترده یکی از عوامل اصلی رشد اقتصادی کشورها محسوب می‌شود. در همین راستا یکی از مباحث نوین در حوزه سازمان‌ها، به‌کارگیری مفاهیم دیجیتالی‌سازی و فناوری اطلاعات در مدیریت سازمان‌های خدماتی و تولیدی است که در انقلاب صنعتی چهارم به وقوع پیوسته است. با ظهور تجارت الکترونیکی انتظار جامعه تجاری این است که رویه‌های گمرکی شفاف و قابل پیش‌بینی شود و ترخیص کالا سریع‌تر صورت بگیرد. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی به منظور ارزیابی آمادگی سازمان گمرک برای پیوستن به انقلاب صنعتی چهارم انجام شده است. با توجه به هدف و ماهیت، این پژوهش از نظر روش، یک تحقیق کیفی است. همچنین این تحقیق درصدد طراحی مدل است و بنابراین در زمره پژوهش‌های اکتشافی قرار می‌گیرد. جامعه آماری 12 نفر از استادان دانشگاه و متخصصان و مدیران در حوزه تجارت بین‌الملل و گمرک بوده است. در انتخاب نمونه‌ها از روش نمونه‌گیری گلوله برفی استفاده شد. ابزار پژوهش مصاحبه عمیق بود که تا اشباع داده‌ها ادامه یافت. از خبرگان تحقیق، پنج سوال با پاسخ باز پرسیده شد. روایی و پایایی مصاحبه، طبق معیار مقبولیت انجام و 5 معیار از 10 معیار مقبولیت برای ابزارهای کیفی در این تحقیق رعایت شد که شامل حساسیت پژوهشگر، انسجام روش‌شناسی، متناسب کردن نمونه، تکرار شدن یک یافته و استفاده از بازخورد آگاهان بوده است. داده‌های به‌دست‌آمده از مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار maxqda و با رویکرد گراندد تئوری انجام شد. نتایج نشان داد که بهره‌گیری از فناوری‌های روز، امکانات و زیرساخت‌ها، همکاری و تعامل، سیاست‌گذاری‌ها و قوانین، مدیریت و برنامه‌ریزی، عوامل بین‌المللی و برون‌سازمانی و ساختار سازمان به عنوان مقوله‌های اصلی تاثیرگذار بر سازمان گمرک برای پیوستن به انقلاب صنعتی چهارم هستند.

Designing and presenting a model to assess the readiness of the Iranian Customs Organization to join the Fourth Industrial Revolution

So far, there have been three major technological advances. The first industrial revolution in Britain began and hydraulic and steam machines were introduced to factories. The Second Industrial Revolution differentiated between components and assembly of products based on the division of labor. This led people to the era of costeffective products and mass production. The Third Industrial Revolution involved the widespread use of electronic and information technologies and continuous automation in the production process. Today, we are on the eve of the fourth industrial revolution. This revolution is different from the first three industrial revolutions and is characterized by the widespread use of physical cyber systems in the production environment. The basic premise of the Fourth Industrial Revolution is the deep integration of information and network systems. One of the most important factors in the economic development of countries is the growth of the foreign sector of the international economy and trade. In other words, having extensive trade exchanges is one of the main factors of economic growth of countries. Due to the high volume of trade and the increase in the speed of commercial transactions, customs also have to change. Because traders expect to clear their goods as quickly as they buy and transport them. With the advent of ecommerce, the business community expects clear and predictable customs procedures and faster clearance of goods. The purpose of this study is to design and present a model to assess the readiness of the Iranian Customs Organization to join the Fourth Industrial Revolution.