تاثیر نهادها و منابع طبیعی بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (رهیافت الگوهای فضایی در داده های تابلویی)

داشتن رشد اقتصادی مطلوب همواره یکی از اولویت های هر نظام اقتصادی بوده است. در این میان، اقتصاددانان سعی نموده اند با تعیین عوامل موثر بر رشد اقتصادی، این هدف را محقق سازند. در ابتدا بیشترین تاکید بر سرمایه فیزیکی و نیروی کار و فراوانی منابع طبیعی بود. اما بتدریج عوامل نهادی از جمله مدیریت منابع طبیعی نیز به عنوان تعیین کننده رشد اقتصادی مطرح شدند. در همین راستا در این مطالعه تاثیر نهادها و بهبود مدیریت منابع طبیعی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا طی سال های 1996 2018 با بهره گیری از الگوهای رگرسیون فضایی بررسی شد. نتایج تخمین مدل بیانگر تاثیر مثبت و معنی دار متغیر بهبود مدیریت منابع طبیعی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی است. همچنین تاثیر متغیرهای انباشت سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی، انباشت سرمایه گذاری خارجی و ثروت های طبیعی بر رشد اقتصادی، مثبت و معنی دار است. علاوه بر این، اثر مجاورت و همسایگی نیز در خصوص تاثیر نهادها بر رشد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه تایید شد.

The Impacts of Institutions and Recourses Management Improvement on Economic Growth in MENA Countries (Spatial Models in Panel Data)

The relationship between institutions and economic growth is one of the main issues in economic development debates and has been considered empirically in recent years. Hence, the main purpose of this paper is to investigate the effects of institutions and recourses management improvement on economic growth in MENA countries during the period of 19962018. For achieving this, the econometric model has been estimated by applying spatial models in panel data approach. The empirical findings of this article revealed that the neighborhood effect has been confirmed for countries. Moreover, the institutions and recourses management improvement have positive and significant impacts on economic growth in MENA countries during the period of study.