سازوکار انتشار بیماری هلندی در اقتصاد ایران، رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا

در این مقاله یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا تحت رویکرد نوکینزی برای تحلیل سازوکار انتشار بیماری هلندی ایجادشده با تکانه های نفتی در اقتصاد ایران ارائه می شود. این الگو دربردارنده خانوارها، تولیدکنندگان کالاهای نهایی و واسطه ای، دولت به عنوان سیاست گذار مالی و بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار پولی است و در آن جهت بررسی بروز بیماری هلندی، اقتصاد به دو بخش قابل تجارت و غیرقابل تجارت تفکیک شده است. پارامترهای الگوی موردنظر به روش بیزین تخمین زده شده و مقایسه نتایج شبیه سازی شده و واقعیت های مشاهده شده متغیرهای کلان اقتصاد ایران طی 1367:1 تا 1389:4 بیانگر برازش به نسبت مناسب مدل است. توابع واکنش آنی، سازوکار انتشار بیماری هلندی را نشان می دهند. یک تکانه مثبت نفتی در کوتاه مدت از مسیر نرخ ارز، قیمت نسبی کالاهای غیرقابل تجارت به قابل تجارت را افزایش داده و درنتیجه موجب انبساط بخش غیرقابل تجارت نسبت به بخش قابل تجارت می گردد. همچنین، با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از اثرات مثبت تکانه نفتی بر تولید بخش غیرقابل مبادله به دلیل کاهش تولید بخش قابل مبادله خنثی می شود، درمجموع یک تکانه مثبت نفتی، اثر قوی دورانی بر تولید غیرنفتی بر جای نمی گذارد.

Dutch Disease Propagation Mechanism in the Iranian Economy: A DSGE approach

Oil shocks affect the Iranian economy through different channels. One important channel is the appreciation of the real exchange rate as a consequence of the occurrence of a positive oil (price) shock, generally known as the ldquo;Dutch disease rdquo;. This study presents a DSGE model for analysis of this particular effect as a distinct propagation mechanism in Iranian economy. The model consists of households, final and intermediate goods producers, government and the central bank. To study the propagation effects of real exchange rate appreciation, the economy has been decomposed into tradable and nontradable sectors, each producing final and intermediate goods. We use Bayesian method to estimate model parameters. Comparison of simulated results and the actual macroeconomic variables in Iran during 1367 to 1389, indicate a relatively good fit of the model. This model and its results provide a good description of how the Dutch disease effect is propagated through the Iranian economy. The impulseresponse functions indicate that, as a consequence of a positive oil (price) shock, the price of nontradable goods increase relative to the price of tradable goods over short/intermediate run. This, in turn, induces expansion of nontradable sector and contraction of the tradable sector. The cyclical increase in output is limited because of the compensatory effect of nontradable goods contraction on aggregate output.