اثرات هم‌زمان تمرکز بانکی و سیاست پولی بر کانال وام‌دهی بانک‌ها در نظام بانکداری ایران

هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تمرکز و اثرات هم زمان آن با سیاست پولی بر کانال وام دهی در نظام بانکداری ایران است. در این مقاله از نرخ ذخیره قانونی به عنوان شاخص سیاست پولی استفاده شده است. همچنین، کانال وام دهی تحت تأثیر چند ویژگی خاص بانکی ازجمله نسبت نقدینگی، نسبت سرمایه و اندازه بانک نیز قرار گرفته است. جهت تخمین مدل از الگوی داده های تابلویی پویا و روش گشتاورهای تعمیم یافته استفاده شده است. به منظور برآورد مدل انتخابی، متغیرهای کلان اقتصادی و داده های ترازنامه ای 18 بانک از شبکه بانکی کشور از سال 1380 تا 1390 به کار گرفته شده اند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که ضریب متغیر تمرکز با استفاده از سه شاخص هرفیندالهیرشمن، نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر و شاخص آنتروپی، بر کانال وام دهی بانک ها برای هر سه شاخص معنادار و منفی است، به این معنی که با افزایش تمرکز از میزان وام دهی بانک ها کاسته شده و کانال وام دهی به عنوان یکی از سازوکار های انتقال سیاست پولی تضعیف می شود. متغیر تأثیر هم زمان شاخص سیاست پولی و شاخص تمرکز که از حاصل ضرب شاخص سیاست پولی در شاخص تمرکز به دست می آید، در تخمین با هر سه نوع شاخص تمرکز دارای تأثیر معنادار و معکوس بر وام دهی است؛ به این معنی که با افزایش در این متغیر از میزان وام دهی کاسته می شود. همچنین نتایج حاکی از آن است که متغیر نسبت نقدینگی اثر معنادار و مثبت و متغیرهای نسبت سرمایه و اندازه بانک اثر معنادار و منفی بر وام دهی شبکه بانکی ایران دارند.

Simultaneous Effects of Bank Concentration and Monetary Policy on Bank Lending Channel in Iranian Banking System

The main goal of this paper is to study the impact of concentration and the interaction term of monetary policy with concentration index on bank lending in Iranian banking system. This paper determined the effect of the reserve requirement rate as monetary policy indicator and the effect of the interaction term of monetary policy with concentration index. This research estimates the model by Dynamic Panel Data method and Generalized Moment Method (GMM). In order to, both macroeconomic and banklevel balance sheet data for eighteen banks of Iranian banking industry from 2001 to 2012 are used. The estimation results show that the coefficients of concentration variable which is estimated for three different indexes including Herfindahl Hirshman Index, concentration ratio (CR4) and the Entropy index, are statistically significant and negative, suggesting that increased concentration reduces lending of the banks and weakens the lending channel as a monetary transmission mechanism. The interaction term of monetary policy with concentration index which is estimated by three different concentration indexes, has significant and negative impact on bank lending channel, suggesting that any increase in this variable reduces lending of the banks.