استقلال بانک مرکزی در ایران: تحلیل نظری و تجربی

با توجه به اهمیت استقلال بانک مرکزی به عنوان یکی از راهکارهای نهادی کنترل تورم، هدف این پژوهش بررسی روند استقلال بانک مرکزی در ایران و شناخت عوامل موثر بر آن است. این پژوهش دارای دو رویکرد جدید نسبت به موضوع استقلال بانک مرکزی است؛ نخست اینکه استقلال بانک مرکزی به صورت پویا مورد بررسی قرار گرفته شده است، و دوم اینکه با استفاده از شاخص های متفاوت ابعاد گوناگون استقلال بانک مرکزی مورد بررسی قرار گرفته است. از اینرو برای بررسی شرایط حاکم بر بانک مرکزی و محاسبه درجه استقلال بانک مرکزی ایران از شاخص های معرفی شده توسط grilli et al. (1991) ، cukierman et al. (1992)، mathew (2006) و dumiter (2009) و قوانین پولی و بانکی مصوب سال های 1339 و 1351 و سایر قوانین تاثیرگذار بر استقلال بانک مرکزی نظیر قوانین توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در دوره زمانی 1339 تا 1391 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که استقلال بانک مرکزی ایران در دوره مورد بررسی روند نزولی داشته است. همچنین نتایج حاکی از تاثیر قوانین توسعه ای به ویژه قوانین توسعه بعد از انقلاب اسلامی بر استقلال بانک مرکزی بوده است.

Central Bank Independence in Iran: A Theoretical and Empirical Analysis

The purpose of this paper is to evaluate and measure the central bank independence and its determinants in Iran. To calculate the degree of central bank independence different indices such as Grilli et al (1991), Cukierman et al (1992), Mathew (2006) and Dumiter (2009) have been used .Also, the monetary and banking laws of 1960 and 1972 and their revisions as well as other new laws related to central bank independence during 1960 2012 were taken into consideration to measure the trend of the central bank independence in Iran. The paper findings indicate a decreasing trend of the central bank independence in the country based on almost all different indices during the period under consideration. Also, it is shown that the development laws especially after the Islamic revolution has been among important factors affecting the degree of the central bank independence in Iran.