ارائه مدل مفهومی و عوامل موثر بر پیاده‌سازی تامین مالی زنجیره تامین مبتنی بر بلاکچین در اقتصاد ایران

تامین مالی زنجیره تامین (scf) به‌عنوان رویکردی نوین برای بهبود کارایی مالی و کاهش پیچیدگی‌ها در زنجیره‌های تامین شناخته می‌شود. این روش با هدف بهینه‌سازی جریان نقدینگی و کاهش ریسک برای شرکت‌های فعال در زنجیره‌های تامین، از فناوری‌های نوظهور برای تسهیل فرایندها استفاده می‌کند. بلاکچین به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، مانند شفافیت، تغییرناپذیری سوابق، حذف واسطه‌ها و کاهش هزینه‌ها، به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان ابزاری تحول‌آفرین در پیاده‌سازی تامین مالی زنجیرهٔ تامین معرفی شده است. این پژوهش به بررسی عوامل موثر بر پیاده‌سازی تامین مالی زنجیرهٔ تامین مبتنی بر بلاکچین در ایران و ارائه مدل مفهومی بر اساس ادبیات نظری و مصاحبه خبرگان پرداخته است. در بخش کمی، داده‌ها از طریق پرسش‌نامه گردآوری و با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن است که بلاکچین با خودکارسازی و کاهش تراکنش‌های غیرضروری، باعث افزایش شفافیت، کارایی و کاهش هزینه‌ها در زنجیره تامین می‌شود. از دیگر دستاوردها، بهبود مدیریت ریسک و تسریع فرآیندهای مالی با استفاده از ویژگی‌هایی نظیر قراردادهای هوشمند، غیرمتمرکز بودن و ثبت سوابق اعتباری است. این تحقیق نشان می‌دهد که مدل‌های تامین مالی زنجیرهٔ تامین مبتنی بر بلاکچین در مقایسه با رویکردهای سنتی، به دلیل تقویت اعتماد میان طرفین زنجیره و بهبود عملکرد، کارآمدتر بوده و می‌توانند تاثیر چشمگیری بر توسعه زنجیره تامین داشته باشند. 

presenting a conceptual model and factors influencing the implementation of blockchain-based supply chain finance

the integration of supply chain finance (scf) with blockchain technology offers a groundbreaking approach to addressing the complexities of global trade, enhancing liquidity, and mitigating risks for companies engaged in production and distribution. blockchain technology provides transparent and tamper-proof transaction records, fosters trust among stakeholders, eliminates the need for intermediaries, and streamlines scf processes, ultimately reducing costs. this study presents a conceptual model and identifies the factors influencing the implementation of blockchain-based scf. employing a qualitative-descriptive research method, the research addresses the critical question of how blockchain technology integrates with scf and its differentiation from traditional scf models.the research involved a comprehensive review of theoretical and empirical literature, systematic searches of domestic and international scientific databases, and semi-structured interviews with industry experts. the proposed conceptual model was validated through quantitative analysis, using data collected via questionnaires and analyzed through structural equation modeling. findings revealed that blockchain significantly optimizes scf by automating processes, reducing unnecessary transactions, and enhancing efficiency while lowering costs. key blockchain features such as decentralization, smart contracts, and immutable credit recordkeeping positively impact transparency, processing speed, and effective risk management within scf.