اثرات غیرخطی ریسک اعتباری بر کارایی و بهره‌وری بانک‌های ایران: رویکرد رگرسیون پانل آستانه‌ای و مالم‌کوئیست

شرایط اقتصادی کشور سبب شده است وام‌گیرندگان در بازپرداخت تسهیلات خود دچار مشکل شوند و به‌دنبال آن مطالبات جاری بانک‌ها گسترش یابد که به‌معنای افزایش ریسک اعتباری است. هدف این مقاله ارزیابی آثار غیرخطی ریسک اعتباری در کارایی و بهره‌وری 15 بانک بورسی در دورهٔ 1393-1401 است. برای اندازه‌گیری کارایی و بهره‌وری، شاخص‌ مالم‌کوئیست و تغییرات کارایی و فنی محاسبه شد که تغییر کارایی به کارایی خالص و کارایی مقیاس تجزیه شد. یافته‌ها نشان داد بهره‌وری بانک‌ها متوسط سالانهٔ 6.3 درصد افزایش یافته؛ که 1.9 درصد به‌دلیل تغییر فنی و 4.3 درصد به‌علت بهبود کارایی بوده است. در بخش 2، اثر ریسک اعتباری در کارایی و بهره‌وری با تاکید بر اندازهٔ بانک با بهره‌گیری از روش رگرسیون پانل آستانه‌ای برآورد شد. نتایج مدل (1) نشان داد اثر ریسک اعتباری در بهره‌وری بانک‌ها با توجه به اندازهٔ بانک به‌عنوان متغیر آستانه، به سه شکل است: وقتی اندازهٔ بانک کمتر از 25 همت یا بیشتر از 27 همت است، یک درصد افزایش در ریسک اعتباری به‌ترتیب کاهش 0.06 یا 0.04 درصدی بهره‌وری را به‌همراه دارد و هنگامی‌که اندازهٔ بانک بین این دو مقدار است، این اثر معادل 0.11 درصد است. یافته‌های مدل (2) نیز نشان داد زمانی‌که اندازهٔ بانک کمتر از 14 همت یا بیشتر از 16 همت باشد، یک درصد افزایش ریسک اعتباری به‌ترتیب سبب کاهش 0.03 یا 0.04 درصدی کارایی بانک می‌شود. 

non-linear effects of credit risk on efficiency and productivity of iranian banks: threshold panel regression and malmquist approach

the economic conditions of the country have caused borrowers to have problems in repaying their loans, and as a result, the non-performing loans of banks have expanded, which means an increase in credit risk. the purpose of this article is to evaluate the non-linear effects of credit risk on the efficiency and productivity of 15 stock market banks in the period of 2014-2022.the malmquist index and technical and efficiency changes were calculated to measure efficiency and productivity, that the efficiency change also was decomposed into net efficiency and scale efficiency. the findings showed that the productivity of banks increased by 6.3% annually; which its 1.9% was due to technical change and 4.3% due to efficiency improvement. in second section, the effect of credit risk on efficiency and productivity was estimated with an emphasis on bank size using the threshold panel regression method. the results of model (1) showed that the effect of credit risk on the banks productivity is in three forms according to the size of the bank as a threshold variable: when the size of the bank is less than 25 or more than 27, a one percent increase in credit risk will decrease productivity by 0.06 or 0.04 percent respectively; and when the bank size is between these two values, this effect is equivalent to 0.11 percent. the findings of model (2) also showed that when the size of the bank is less than 14 or more than 16, a one percent increase in credit risk causes a 0.03 or 0.04 percent decrease in bank efficiency, respectively.