اثر فین‌تک بر ثبات مالی با توجه به اندازه، نوع مالکیت و درجه ثبات مالی بانک‌ها

امروزه اهمیت حضور فین‌تک‌های فعال در حوزهٔ مالی بر کسی پوشیده نیست. اهمیت این موضوع تا بدانجاست که دامنهٔ گسترده‌ای از مطالعات اخیر بر عملکرد فین‌تک‌ها و رابطهٔ آن‌ها با بخش بانکی در سطح بین‌الملل انجام شده است. در ایران نیز بیش از 50 شرکت فعال فین‌تکی وجود دارد که در بخش‌های مختلف مدل کسب‌وکار بانک‌ها وارد شده‌اند. بنابراین، حضور آن‌ها می‌تواند ثبات مالی بانک‌های کشور را تحت‌تاثیر قرار دهد. در این مقاله با بهره‌مندی از داده‌های سری‌زمانی در دورهٔ 1370تا1401 و بهره‌مندی از متدولوژی خودرگرسیونی با وقفهٔ توزیعی و متدولوژی کوآنتایل، اثر فین‌تک‌ها در کوتاه‌مدت و بلندمدت در ثبات مالی بانک‌های کشور برحسب نوع مالکیت بانک‌ها، اندازهٔ بانک‌ها، و درجهٔ ثبات مالی بررسی شده است. در این مقاله، فین‌تک‌ها به دو گروه فین‌تک‌های رقیب بانک‌ها و فین‌تک‌های غیررقیب بانک‌ها تقسیم شده‌اند. از معیار عمر فین‌تک‌ها به‌عنوان معیار حضور فین‌تک‌ها استفاده شده است. از معیار z-score به‌عنوان معیار ثبات مالی بانک‌ها استفاده شده است. نتایج حاصل از صحت مدل بیانگر نرمال‌بودن توزیع جملات پسماند، نبود همبستگی سریالی، وجود واریانس همسانی، و وجود رابطهٔ بلندمدت است. نتایج بررسی بیانگر رابطهٔ معنی‌دار بین فین‌تک‌ها و ثبات مالی بانک‌هاست؛ به‌طوری که در بلندمدت هر دو فین‌تک رقیب و غیررقیب اثر منفی در ثبات مالی بانک‌ها دارند، اما در کوتاه‌مدت فین‌تک‌های غیررقیب رابطهٔ مثبت و فین‌تک‌های رقیب رابطهٔ منفی با ثبات مالی بانک‌ها دارند. همچنین، بررسی اثر فین‌تک‌ها برحسب نوع مالکیت و اندازه بیانگر اثر منفی فین‌تک‌ها براساس نوع مالکیت و اندازه، و بررسی اثر فین‌تک‌ها برحسب درجهٔ ثبات مالی بیانگر اثر منفی فین‌تک‌ها در بانک‌ها با ثبات مالی پایین است. 

the effect of fintech on financial stability according to the size, type of ownership and degree of financial stability of banks

today, the importance of fintechs in the financial field is not hidden from anyone. the importance of this matter is to the extent that a wide range of recent studies have been conducted on the performance of fintechs and their relationship with the banking sector at the international literature. in iran, there are more than 50 fintech companies that have entered into various sectors of the banks’ business model. therefore, they can affect the financial stability of the iranian banks. in this article, using data of fintechs and financial statement of banks during 1991-2021 and ardl and quantile methodology, the effect of fintechs in the short and long term on the financial stability of banks has been investigated according to the type of ownership, the size of the banks, and the degree of financial stability. in this article, fintechs are divided into two groups: competing fintechs and non-competing fintechs. fintech lifetime has been used as a measure of fintech performance. the z-score has been used as a measure of financial stability of banks. the results of the accuracy of the model indicate the normality of the distribution of residual sentences, the absence of serial correlation, the existence of homogeneity variance and the existence of long-term relationship. the results of the survey show a significant relationship between fintechs and financial stability of banks. so in long term, both competing and non-competing fintechs have a negative effect on the financial stability of banks. but in the short term, non-competing fintechs have a positive relationship and competing fintechs have a negative relationship with the financial stability of banks. also, examining the effect of fintechs according to the type of ownership and size indicates the negative effect of fintechs based on the type of ownership and size, and examining the effect of fintechs according to the degree of financial stability indicates the negative effect of fintechs on banks with low financial stability.