انحراف از کفایت سرمایهٔ بانک و سنجش تاثیر آن در وام‌ دهی: شواهدی از ایران

یکی از کارکردهای اصلی بانک‌ها تبدیل سررسید یعنی گرفتن سپردهٔ‌ کوتاه‌ مدت و اعطای وام بلند مدت است. امروزه نقش بانک‌ها در حوزهٔ تامین‌مالی و رفع نیازهای سرمایه‌ای کسب‌ و کارها امری آشکار است. این اقدام موثر بانک از طریق وام‌دهی به متقاضیان صورت می‌گیرد. در این راستا، برخورداری از سرمایهٔ مناسب و کافی امری حیاتی به‌منظور حفظ سلامت نظام بانکی است. در این میان، قواعد توافق‌نامه‌های کمیتهٔ بال به‌عنوان مهم‌ترین توافق بین‌المللی به‌منظور تامین سلامت بانکی، رعایت حداقل کفایت سرمایه را به‌شکل ویژه‌ای موردتوجه قرار داده است. با توجه به اهمیت این موضوع و ازآنجایی ‌که بانک‌ها در ایران از مهم‌ترین فراهم‌کنندگان منابع مالی هستند، در این مطالعه، شاخص انحراف از سرمایهٔ بانک معرفی و اثر آن در مقولهٔ وام‌دهی بررسی می‌شود. در این راستا با استفاده از نسبت‌های مالی و ویژگی‌های ساختار ترازنامهٔ 25 بانک فعال در شبکهٔ بانکی کشور، در بازهٔ زمانی سال‌های 1385 تا 1398، شاخص انحراف سرمایه با الهام از الزامات بال 3 و دستورالعمل بانک مرکزی پیشنهاد می‌شود و به‌عنوان متغیری مستقل به‌همراه سایر متغیرهای بانکی و کلان اقتصادی در‌ مدل اثرگذاری انحراف سرمایه در وام‌دهی وارد و به روش گشتاورهای تعمیم یافته (gmm) تحلیل می‌شود. نتایج تحقیق حاکی از تاثیر معنادار و معکوس شاخص انحراف از سرمایه در وام‌دهی دارد. همچنین، یافته‌ها بیانگر تاثیر معنادار و مستقیم اندازهٔ بانک در وام‌دهی بانک‌هاست. براساس نتایج، تاثیرگذاری هم‌زمان اندازهٔ بانک و شاخص انحراف سرمایه در وام‌دهی نیز به ‌صورت معکوس و معنادار است.