الگویی برای رتبه‌بندی چندشاخصی عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری در ایران

از دیدگاه نظارت بانکی و مالی، توجه به عملکرد بانک‌ها و موسسات اعتباری و مقایسهٔ عملکرد آن‌ها از طریق رتبه‌بندی به موضوعی ضروری و گریزناپذیر تبدیل شده است. همچنین آثاری که اطلاعات رتبه‌بندی‌ عملکردی می‌تواند در اقتصاد داشته باشد، نیاز به این‌گونه اطلاعات برای درک صحیح از وضعیت اقتصادی کشور و تلاش برای بهبود آن و تخصیص بهینه و مناسب منابع احساس می‌شود. نظر به پایین بودن و نبود کارایی لازم در مدل‌های رتبه‌بندی تحقیقات گذشته، تک‌بعدی و تک‌معیاری بودن شاخص انتخاب در رتبه‌بندی سازمان مدیریت صنعتی، وجود ابهام و رویه‌های چندگانهٔ موسسات رتبه‌بندی و همچنین استفاده از نسبت‌های مالی به‌تنهایی در پژوهش‌های قبلی، طراحی الگوی رتبه‌بندی عملکردی دقیق و جامع دارای ابعاد و وجوه مختلف ضروری تشخیص داده شد. برای بررسی موضوع، در تحقیق حاضر از معیارهای مالی و بانکی استفاده گردید. این تحقیق با استفاده از تکنیک پاپریکا الگوی ارزیابی چندشاخصی رتبه‌بندی عملکردی بانک‌ها را طراحی و کارآیی و نتایج رتبه‌بندی مدل ترکیبی را با مدل‌های تفکیکی با استفاده از تحلیل منحنی راک مقایسه نمود. جامعه آماری تحقیق شامل 26 بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی تجاری طی سال‌های 1394 تا 1397 است. بر اساس نتایج حاصل‌شده هریک از معیارهای رتبه‌بندی موردبررسی از مدل‌های تفکیکی در امتیاز حاصل از رتبه‌بندی ترکیبی تاثیری معنادار داشت. همچنین نتایج رتبه‌بندی‌های انجام‌شده در مقایسهٔ زوجی مدل رتبه‌بندی‌ ترکیبی با هریک از مدل‌های رتبه‌بندی‌ به‌تفکیک، تفاوتی معنادار داشتند و در نهایت، توان توضیح‌دهندگی مدل ترکیبی معنا‌دار بود و این مدل نتایج رتبه‌بندی بانک‌ها و موسسات اعتباری را بهبود و ارتقا بخشید.