اثر بی‌ثباتی نرخ ارز و تورم در رفتار وام‌دهی بانک‌ها

بی‌ثباتی نرخ ارز تغییرات اساسی در بخش‌های داخلی و خارجی اقتصاد را به‌دنبال دارد که می‌تواند آثار منفی در اقتصاد کشور تحمیل کند. پژوهش حاضر به‌دنبال بررسی تاثیر بی‌ثباتی نرخ ارز و تورم در رفتار وام‌دهی بانک‌های ایران بر اساس داده‌های تابلویی 10 بانک طی سال‌های 1382 تا سال 1397 است. برای این منظور، ابتدا واریانس ناهمسان شرطی تعمیم‌یافته نرخ دلار و تورم تخمین زده شد و سپس تاثیر متغیرهای برآوردشده به‌عنوان شاخص بی‌ثباتی نرخ ارز و تورم، در رفتار وام‌دهی بانک‌ها با استفاده از روش داده‌های پانل شناسایی شد. نتایج، بیانگر آن است که بی‌ثباتی نرخ ارز رابطه‌ای منفی و معنادار با رفتار وام‌دهی بانک‌های کشور داشته است. به‌عبارت‌دیگر، با افزایش بی‌ثباتی نرخ ارز، بانک‌ها در پیش‌بینی بازدهی سبد دارایی خود به‌دلیل دریافت علائم منفی، به‌صورت انقباضی عمل می‌کنند و به‌دلیل نگرانی از وام‌های معوق از تخصیص اعتبارات بانکی می‌کاهند و به‌جای آن‌ها دارایی‌های کم‌ریسک که بازدهی آن‌ها قابل‌اتکاتر است، نگهداری می‌کنند. همچنین برآورد بی‌ثباتی نرخ تورم، شاخص ادوار تجاری، و شاخص کیفیت اعتباری نشان داد که بی‌ثباتی نرخ تورم شاخص ادوار تجاری و شاخص کیفیت اعتباری رابطه مثبت و معنادار با رفتار وام‌دهی بانک‌ها داشته است. در واقع، بررسی تاثیر بی‌ثباتی نرخ ارز بر رفتار وام‌دهی بانک‌ها در مقایسه با چگونگی تاثیر بی‌ثباتی سایر عوامل، نشان می‌دهد که بانک‌ها در تصمیمات سرمایه‌گذاری خود توجه بیشتری به نوسانات نرخ ارز در مقایسه با نوسانات سایر عوامل اثرگذار در پرتفوی اعتباری خود دارند.