سیاست‌گذاری بهینهٔ پولی در نظام بانکداری بدون ربا؛ مورد ایران

نظام بانکداری ایران براساس قانون پولی و بانکی مصوب سال 1351 و قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب سال 1362 فعالیت می‌کند. قیود بانکداری بدون ربا علاوه بر قراردادهای تجهیز و تخصیص منابع در چهارچوب اسلامی، شامل ممنوعیت انتشار اوراق بدهی بوده اما با صدور اوراق قرضهٔ دولتی از سال 1398 و اجازهٔ عملیات بازار باز توسط بانک مرکزی، امکان استفاده از قاعدهٔ تیلور فراهم شده است. در این پژوهش ابتدا در مدل پایه، سیاست‌گذاری پولی براساس قاعدهٔ تیلور در ایران مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن ارزیابی شده است؛ سپس با حذف این قاعده، سیاست پولی بهینه در ایران به روش رمزی با بیشینه‌سازی مطلوبیت خانوار به‌عنوان تابع هدف بانک مرکزی به‌عنوان برنامه‌ریز اجتماعی با استفاده از الگوی متوسط تعادل عمومی پویای تصادفی نوکینزی غیرخطی بررسی می‌شود. تغییرات لازم در بخش‌های گوناگون مدل برای یک اقتصاد کوچک صادرکنندهٔ نفت در چهارچوب قیود بانکداری بدون ربا در نظر گرفته و نتایج آن ارزیابی و تشریح شده است. نتایج نشان می‌دهد در مدل پایه ‌(قاعدهٔ تیلور)، تکانهٔ پولی بیشترین و تکانهٔ فنّاوری نفتی کمترین تأثیر را در تولید کل خواهد داشت و اگر سیاست پولی بهینهٔ رمزی دنبال شود، آثار تکانه‌ها به‌ویژه آثار مخرب آن‌ها کاهش و ثبات اقتصادی بهبود می‌یابد.

Optimal Monetary Policy in Usury Free Banking System: The Case of Iran

The banking system in Iran operates based on the monetary and banking act approved in 1972 and the law for usuryfree banking operations approved in 1983. Usuryfree banking restrictions, in addition to contracts for the mobilization and allocation of resources within the Islamic framework, include a ban on the issuance of debt securities. However, the Taylor rule has been used with the issuance of government bonds since 2009 and permission for open market operations by the Central Bank. In this study, the monetary policy in Iran is investigated by Taylor rule firstly, then the optimal monetary policy (Ramsey method) with maximizing household utility as a target of the central bank is considered by using the nonlinear new Keynesian DSGE model. Necessary changes in various sectors of the model for a small oilexporting economy within the framework of the usuryfree banking system are considered, and its results are evaluated and described. The results show that in the case of deterministic steadystate (Taylor rule), the monetary shock has a greater impact and the petroleum technology impulse has the least impact on the gross domestic product, and if Ramsey #39;s optimal monetary policy is pursued, the effects of shocks will be decreased, and economic stability will be improved.