نقش ژیوپلیتیکی رودخانه و ژیواکونومی بازارچه مرزی در برقراری امنیت اجتماعی شهرستان هیرمند و روابط اقتصادی بین ایران و افغانستان

شهرستان مرزی هیرمند که در شمال‌شرق استان سیستان و بلوچستان قرار دارد به دلیل هم‌مرز بودن با کشور افغانستان و وجود رودخانه و بازارچه مرزی به عنوان دو عامل ژیوپلیتیکی و ژیواکونومی از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین سوال مطرح شده در این پژوهش این است که آیارودخانه و بازارچه مرزی شهرستان هیرمند به عنوان دو عامل ژیوپلیتیکی و ژیواکونومی این شهرستان در برقراری امنیت اجتماعی شهرستان هیرمند و روابط اقتصادی بین ایران و افغانستان تاثیر گذار بوده است؟ با توجه به سوال مطرح شده، فرضیه‌ی اصلی مطرح شده بدین گونه است که به نظر می‌رسد؛ با توجه به فقدان راه‌های تجاری دیگر میان ایران و افغانستان عوامل ژیوپلیتیکی و ژیواکونومی شهرستان هیرمند در روند رشد روابط اقتصادی و برقراری امنیت در این شهرستان موثر بوده است. از سوی دیگر قرار گرفتن رود هیرمند به عنوان مرز و قراردادهایی که با دخالت دولت‌های دیگر میان ایران و افغانستان بسته شده است، خود اهمیت امنیتی این موضوع را نشان می‌دهد. در نتیجه می‌توان گفت که وابستگی متقابل دو کشور به دلیل قرار گرفتن رود هیرمند به عنوان مرز و نیاز افغانستان به منابع اقتصادی ایران از طریق بازارچه مرزی و ترانزیت کالا باعث ایجاد و گسترش روابط سیاسی و اقتصادی میان ایران و افغانستان شده است. در این پژوهش سعی شده با استفاده از روش تحقیق علی و شیوه‌ی بررسی اسناد و کتابخانه‌ای و ابزار فیش برداری، برقراری امنیت اجتماعی در شهرستان هیرمند و حکمیت‌ها و قراردادهای میان دو کشور وبا مصاحبه وجمع آوری آمار و اطلاعات اقتصادی به بررسی و تجزیه و تحلیل روابط اقتصادی بین ایران و افغانستان پرداخته شده است.