ارزیابی و پهنه‌بندی وضعیت اقلیم دفاعی نیمه غربی کشور با استفاده از شاخص اقلیم دفاعی (DCI)

آب‌وهوا یکی از مهم‌ترین عوامل جغرافیایی تاثیرگذار بر امور دفاعی و نظامی است که همواره باید توسط طراحان حوزه دفاعی و نظامی در انتخاب دکترین‌ها، تاکتیک‌ها و حتی در انتخاب نوع نیروهای نظامی، تجهیزات نظامی، البسه، آماد، تعمیر و نگهداری، ساخت تاسیسات مدنظر قرار گیرد. یکی از دغدغه‌های فرماندهان راهبردی برای برنامه‌ریزی دراز مدت، آگاهی و شناخت از ویژگی‌های اقلیمی مناطق مختلف می‌باشد. برای ارزیابی و پهنه‌بندی شرایط اقلیم دفاعی در نیمه غربی کشور، 45 ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه که دارای دوره آماری بالای 20 سال بودند، انتخاب شده و داده‌های اقلیمی مربوط به پارامترهای دما، رطوبت نسبی، سرعت و جهت باد، ابرناکی، میدان دید، بارش باران و برف در دوره روزانه و ماهانه از سازمان هواشناسی دریافت گردید. سپس آستانه‌های عناصر اقلیمی تاثیرگذار در عملیات نظامی تعیین و احتمالات وقوع پارامترهای تاثیرگذار بر عملیات نظامی محاسبه شد و در نهایت با استفاده از روشahp وزن دهی و رتبه‌بندی پارامترها صورت گرفته و شاخص اقلیم دفاعی به‌دست آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که نیمه غربی کشور از بعد اقلیم دفاعی به سه بخش شمالی، میانی و جنوبی تقسیم می‌گردد. بخش شمالی شامل منطقه آذربایجان (آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، زنجان و اردبیل)، کردستان و همدان، بخش میانی شامل لرستان، کرمانشاه و شمال ایلام و بخش جنوبی شامل خوزستان و جنوب ایلام می‌باشد. در مناطق مرتفع و نسبتاً مرتفع بخش‌های شمالی و میانی در بین ماه‌های اردیبهشت تا آبان شرایط مناسب اقلیم دفاعی(خوب تا عالی) و در بین ماه‌های آذر تا فروردین شرایط نامناسب اقلیم دفاعی حاکم است. در مناطق کم ارتفاع بخش‌های میانی و شمالی در ماه‌های تیر، مرداد، دی و بهمن شرایط نامناسب و در بقیه ماه‌های سال شرایط مناسب اقلیم دفاعی وجود دارد. در بخش‌های جنوبی منطقه (خوزستان و جنوب ایلام) در بین ماه‌های اردیبهشت تا مهر شرایط نامناسب، در ماه‌های آذر، دی و بهمن شرایط قابل‌قبول و در ماه‌های آبان، اسفند و فروردین شرایط مناسب از بُعد اقلیم دفاعی حاکم است.