آینده پژوهی تهدیدهای امنیتی ناشی از تغییر اقلیم در ایران

زمینه و هدف: تغییر در اقلیم طی چهار دهه گذشته، پیامدهای بسیاری زیادی در بخش‌های مرتبط با سلامت و امنیت انسانی به همراه داشته است؛ بنابراین هدف از این پژوهش شناسایی تهدیدهای امنیتی تغییرات اقلیم در ایران است.روش: این پژوهش از حیث رویکرد کیفی و به لحاظ هدف کاربردی است. از نظر نوع روش توصیفی-تحلیلی بوده و در روش‌شناسی پژوهش، چرخ آینده با استفاده از مصاحبه پنل دیده‌بانی به گردآوری اطلاعات اقدام شده است. جامعه آماری پژوهش خبرگان و صاحب‌نظران مباحث اقلیم‌شناسی و امنیتی با حجم‌نمونه هدفمند به تعداد (30) نفر است.یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهند که پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیمی در شش حوزه: دستگاه‌های آب شیرین، محیط‌های دریایی، اکوسیستم‌های خشکی، سکونت‌گاه‌های انسانی، بخش کشاورزی و سلامت انسانی، در نواحی مختلف کشور متناسب با تغییرات شرایط منجر به بروز تهدید امنیتی شده است. یافته‌های به‌دست‌آمده از مصاحبه با خبرگان در پنج مولفه فرهنگی-اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، زیست‌محیطی و امنیتی- انتظامی منجر به استخراج (25) مولفه و (180) شاخص در حوزه تهدیدها شده است.نتیجه‌گیری: تغییرات اقلیم در ایران دولتمردان را در آینده با چالش‌های عدیده‌ای در ابعاد سیاسی، اجتماعی، زیست‌محیطی و امنیتی-انتظامی مواجه خواهد کرد. چنانچه سیاست‌گذاران؛ راهکارهای علمی و منطقی برای کنترل و مقابله با این پدیده اتخاذ نکنند، ناگزیر به استفاده از قدرت سخت برای محدودسازی اعتراضات و اغتشاشات خواهند شد. با توجه به اینکه در بروز برخی از مشکلات ناشی از تغییرات اقلیم علاوه بر عوامل طبیعی، عوامل انسانی همانند سیاست‌گذاری‌های نادرست نقش به سزایی داشته‌اند؛ قطعاً با برنامه‌ریزی صحیح و مدون از بروز تهدیدهای امنیتی-انتظامی کاسته خواهد شد.